Сочи

Со́чи — Краснодар крайындағы ҡала. Ҡара диңгеҙҙең төньяҡ-көнсығыш ярында урынлашҡан. Рәсәйҙең һәм Европаның иң ҙур шифахана-ҡалаһы.

Ҡала
Сочи
Флаг Герб
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Краснодар крайы
Координаталар	43°35′07″ с. ш. 39°43′13″ в. д.HGЯO
Эске бүленеш	4 район
Башлыҡ	Пахомов Анатолий Николаевич
Нигеҙләнгән	1838 йыл
Майҙаны	3502 км²
Климат тибы	Субтропик климаты
Рәсми теле	урыҫ
Халҡы	↗401 291[1] кеше (2016)
Тығыҙлығы	2270.13 кеше/км²
Агломерация	437 604
Конфессиональ составы	Православ, Армян апостол серкәүе, Ислам
Этнохороним	сочинсылар
Телефон коды	+7 862
Почта индексы	354000—354999
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	23, 93, 123
ОКАТО коды	03 426
ОКТМО коды	03 726 000 001
ГКГН номеры	0160220
Рәсми сайт	sochiru.ru
Девиз	Халыҡҡа-сәләмәт!
Халыҡ исемдәре	йәйге баш ҡала, көньяҡ баш ҡала, курорт баш ҡала, олимпия баш ҡалаһы
бүләктәр	Хәрби дан ҡалаһы (рус.  Город воинской славы»)
Сочи

Сочи ҡалаһының диңгеҙҙән күренеше

Сочиҙа 360 мең кеше йәшәй, Көньяк федераль округы ҡалалары араһында Дондағы Ростов, Волгоград, Краснодар һәм Әстрәхәндан һуң 5-се, Рәсәй Федерацияһы буйынса 49-сы урында. Ҡара диңгеҙ буйында урынлашҡан ҡалалар араһында ла шулай уҡ 5-се урында тора, унан алда Одесса, Самсун, Трабзон һәм Севастополь килә.

Сочи 4 районға бүленә:

• Үҙәк
• Хоста
• Адлер
• Лазарев

Климаты

Ҡала климаты
Күрһәткес	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йыл
Абсолют максимум, °C	21,2	23,8	30,0	31,6	34,3	35,5	39,4	36,3	36,0	32,1	29,1	23,4	39,4
Уртаса максимум, °C	9,6	9,9	12,2	16,6	20,6	24,6	27,4	27,9	24,7	20,4	15,3	11,8	18,4
Уртаса температура, °C	6,1	6,0	8,2	12,1	16,0	20,2	23,2	23,6	20,0	15,8	11,1	8,1	14,2
Уртаса минимум, °C	3,6	3,3	5,2	9,0	12,7	16,7	19,7	19,9	16,4	12,5	8,1	5,5	11,1
Абсолют минимум, °C	−13,4	−12,6	−6,9	−5	3,0	7,1	12,6	10,4	2,7	−3,2	−5,4	−8,3	−13,4
Яуым-төшөм нормаһы, мм	184	135	121	120	110	104	128	121	127	167	201	185	1703
Һыу температураһы, °C	9,2	8,6	8,6	10,7	16,6	20,1	23,2	24,1	22,2	18,4	14,8	11,8	15,7
Сығанаҡ: Погода и климат

Максимальная и минимальная среднемесячная температура^[2]

Месяц	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек
Самый тёплый, °C	12,3	10,2	11,9	16,1	19,1	23,5	26,4	27,0	23,4	19,8	16,1	12,0
Самый холодный, °C	0,7	0,8	3,0	8,3	13,8	17,8	20,1	20,4	16,5	11,2	6,5	4,3

Иҡтисад

Сочи иҡтисады нигеҙендә саүҙа (59 %), төҙөлөш (15%), курорт һәм туризм (11%),сәнәғәт (10,6%) секторҙары тора ^[3]. Ҡалала донъяла танылыу тапҡан ҡунаҡхана селтәре эшләй (Swissotel, Rezidor, Hyatt, Accor, Marriott, Rixos).^[4]. Сочиҙа күп ҡунаҡханалар һәм шифаханалар бар. Ҡалала шулай уҡ эшләй:

• Ит комбинаты
• Балыҡ консервалары комбинаты
• Адлер ҡошсолоҡ фабрикаһы
• Форель балығын етештереү комбинаты
• Диңгеҙ яны ҡошсолоҡ фабрикаһы
• Дагомыс сәй фабрикаһы
• Лазарев кораблдәр төҙөү верфы
• Сочи ремонт-механик заводы
• Сочиморстрой
• Икмәк комбинаттары (Сочи, Адлер, Дагомыс)

Сочи эргәһендә цитрус, сәй, фейхоа, мушмулла, киви үҫтерәләр.

«Черноморье» шифаханаһы	Орджоникидзе шифаханаһы	«Приморская» шифаханаһы	«Сочи-Бриз-Отель» шифаханаһы

Ҡалала Адлер ТЭС-ы һәм Сочи ТЭС-ы эшләй.

Фән һәм мәғариф

• Сочи дәүләт университеты
• Рәсәй Халыҡтар дуҫлығы университының филиалы
• Рәсәй фәндәр академияһының Сочи ғилми-тикшеренеү үҙәге (НИЦ РАН)
• Рәсәй Медицина фәндәре академияһының ғилми-тикшереү үҙәге
• Рәсәй Тәбиғи ресурстар министрлығының урман ғилми-тикшеренеү үҙәге
• Рәсәй Ауыл хужалығы фәндәре академияһының ғилми-тикшеренеү үҙәге
• Курортология һәм реабилитация ғилми-тикшеренеү үҙәге

Ҡаланың дуҫлыҡ бәйләнештәре

Сочи ҡалаһында вәкиллектәр

• Башҡортостан (бөтөрөлгән)
• Чечен Республикаһы 2011 йылдан
• Әрмәнстан
• Италия

Төрлө ҡалалар менән бәйләнештәр

• 2017 йылдың мартында Сочи менән Өфө араһында дуҫлыҡ һәм хеҙмәттәшлек тураһында килешеүгә ҡул ҡуйылды. Был үҙ-ара файҙалы проекттар әҙерләүгә, иҡтисадтың өҫтөнлөклө тармаҡтарын, инвестиция һәм инновация эшмәкәрлеге өлкәһендә ике яҡлы мөнәсәбәттәрҙе үҫтереү буйынса тәжрибә алмашыуға булышлыҡ итәсәк. Шулай уҡ килешеү бәләкәй эшҡыуарлыҡ үҫешенә, мәҙәниәт һәм йәштәр сәйәсәте өлкәһендәге бәйләнештәрҙе нығытыуға һәм үҫтереүгә ярҙам итәсәк^[5].

Карталар

• Лист карты K-37-20 Сочи. Масштаб: 1 : 100 000. Издание 1981 г.