Томаров Василий Александрович

Томаров Василий Александрович (12 февраль 1921 йыл — 5 ғинуар 2004 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан хәрби хеҙмәткәр, осоусы, подполковник (1955). Советтар Союзы Геройы (1945).

Томаров Василий Александрович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР
Хеҙмәт итеүе	СССР[1]
Тыуған көнө	12 февраль 1921({{padleft:1921|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[1]
Тыуған урыны	Жилино (Башҡортостан), Өфө өйәҙе, Өфө губернаһы, Совет Рәсәйе[1]
Вафат булған көнө	5 ғинуар 2004({{padleft:2004|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[1] (82 йәш)
Вафат булған урыны	Өфө, Башҡортостан Республикаһы, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Өфө Көньяҡ зыяраты[d]
Хәрби звание	подполковник[d][1]
Һуғыш/алыш	Бөйөк Ватан һуғышы[1]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Биографияһы

Василий Александрович Томаров 1921 йылдың 12 февралендә Өфө губернаһы Өфө өйәҙенең Жилин ауылында Октябрь районы ҡарамағындағы Нуғай ауыл Советына инә^[2] крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Урыҫ. Мәктәптең ете синыфын тамамлаған. 1944 йылдан КПСС ағзаһы.

Василий Томаров хәрби хеҙмәткә саҡырылғанға тиклем Өфө аэроклубының инструктор-летчигы булып эшләй.

Ҡыҙыл Армияға 1942 йылда Өфө район хәрби комиссариаты тарафынан саҡырыла. Шул уҡ йылда Ейск хәрби-диңгеҙ авиация летчиктар училищеһын тамамлай. Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында 1943 йылдың 27 ғинуарынан.

872-се штурм авиацияһы полкының звено командиры (281-се штурм авиацияһы дивизияһы, 13-се һауа армияһы, Ленинград фронты) лейтенант В. А . Томаров немец-фашист илбаҫарҙары менән һуғышта батырлыҡ күрһәтә.

Һуғыштан һуң В. А. Томаров Совет Армияһында хеҙмәтен дауам итә. 1946 йылда офицерҙар составын камиллаштырыуҙың Юғары осоу-тактика курстарын, 1955 йылда — Хәрби-һауа академияһын тамамлай.

1958 йылда подполковник В. А. Томаров — запаста. Өфөгә ҡайтҡас, «Башнефтезаводстрой» тресында инженер, Өфө моторҙар заводында заказсының хәрби вәкиле булып эшләй.

2004 йылдың 5 ғинуарында вафат була. Өфө ҡалаһының Көньяҡ зыяратында ерләнә.

Батырлығы

«Үҙенең хәрби эшен башҡарыу дәүерендә лейтенант Томаров 104 хәрби осош яһай. 52 хәрби осошонда Томаров өс— алты ИЛ-2 самолеттарын төркөмөн алып барыусы сифатында атҡара. Немец илбаҫарҙары өҫтөнә лейтенант. Томаров төрлө калибрлы 45 тонна бомба ташлай, 80 меңгә яҡын снаряд һәм патрон ата, һөҙөмтәлә уның тарафынан юҡ ителә: урта һәм эре калибрлы ЗА орудиеһы (зенит артиллерияһы) — 18, П орудиеһы (ялан артиллерия) — 34, МЗА орудиеһы (бәләкәй зенит артиллерияһы) — 29, ут нөктәһе — 17, паровоз — 1, ғәскәр һәм йөк менән автомашиналар — 57, йөк арбаһы менән — 28, бензоцистерна — 1, аэродромдағы самолеттар — 2, һауа һуғышында бәреп төшөрөлгән — 1 ФВ-190, дзот, өйҙәр һәм блиндаж — 24, тимер юлы биналары — 2, яғыулыҡ менән келәттәре — 1, янғын усағы һәм көслө шартлауҙар — 6, 350-нән ашыу дошман һалдатын һәм офицерын юҡ итә…».

Василий Александрович Томаровҡа «Советтар Союзы Геройы» исеме 1945 йылдың 23 февралендә бирелә.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• Советтар Союзы Геройы (1945)
• «Алтын Йондоҙ» миҙалы, (23.02.1945)^[3];
• Ленин ордены (23.02.1945);
• Ҡыҙыл Байраҡ ордены (05.04.1944)^[4];
• Александр Невский ордены (29.06.1944)^[5];
• I дәрәжә Ватан һуғышы ордены (11.03.1985)^[6];
• Ҡыҙыл Йондоҙ ордены (05.02.1944)^[7];
• «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (1943);
• башҡа миҙалдар.

Хәтер

• Өфө районының Зинин ауылындағы урам һәм Нуғай ауылындағы урта мәктәп Герой исемен йөрөтә
• Василий Томаров исеме Өфө аэроклубын тамамлаусы Советтар Союзы Геройҙарының мемориаль таҡтаһына индерелгән.