Дзержинский һәйкәле (Өфө)

 Рәсәй Федерацияһының мәҙәни мираҫ объекты № 0300000184№ 0300000184Рәсәй Федерацияһының мәҙәни мираҫ объекты№ 0300000184 2016 йыл 4 февраль архивланған.№ 0300000184.

Дзержинский һәйкәле
Дәүләт	Рәсәй[1]
Административ-территориаль берәмек	Өфө
Мираҫ статусы	Рәсәйҙең мәҙәни мираҫ объекты[d]

Тарихы

Феликс Эдмундович Дзержинский һәйкәле 1987 йылда Өфөлә Башҡорт АССР-ы Дәүләт именлеге комитеты (КГБ) бинаһы (хәҙер Башҡортостан Республикаһының прокуратура бинаһы) эргәһендә «Родина» кинотеатрының артындағы Дзержинский скверында ҡуйыла. Скульпторҙың авторы Ленинград рәссамы Альберт Серафимович Чаркин була. Скульптура Лнинградтағы «Монументскульптура» заводында бронзанан ҡойола, статуяның постаментының бейеклеге 3 метр, шымартылған карел гарнитынан эшләнгән. Һәйкәл ҡуйыу менән бер рәттән уның артына пирамидаль тирәктәр күсереп ултыртылған.

Дзержинский һәйкәле беренсе проектта (1986 йылда) йөҙө менән Чернышевский урамына, КГБ-ның алғы күтәрмәһе яғына юнәлгән була, әммә аҙаҡ, Өфөнөң баш арихитекторы Рихмуков Фәриттең ҡарары менән, уны Крупская урамына ҡарай әйләндереп ҡуялар. Өфөлә һәйкәлде асыу тантанаһында 1924 йылда Дзержинскийҙың үҙе менән осрашҡан ҡарт коммунистар Александр Ефремов һәм Николай Самоделкин ҡатнаша.

Һәйкәл халыҡ телендә «Тыуған илгә арты менән» тип йөрөтөлә, был исеме «Родина» кинотеатрының артында булыуы һәм уға арҡаһы менән тороуы менән бәйле.