Нуриев Рудольф Хәмит улы

Нуриев Рудольф Хәмит улы (17 март 1938 йыл — 6 ғинуар 1993 йыл) — СССР, Бөйөк Британия һәм Франция сәхнәләрендә сығыш яһап, бөтә донъяға танылған башҡорт балет артисы, балетмейстер.

Википедияла Нуриев фамилиялы башҡа кешеләр тураһында мәҡәләләр бар.

Нуриев Рудольф Хәмит улы
рус. Рудо́льф Хаме́тович Нуре́ев
Зат	ир-ат[1][2]
Гражданлыҡ	СССР  Австрия
Тыуған көнө	17 март 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:17|2|0}})[2][1][3][…]
Тыуған урыны	Раздольное[d]
Вафат булған көнө	6 ғинуар 1993({{padleft:1993|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:6|2|0}})[2][1][3][…] (54 йәш)
Вафат булған урыны	Леваллуа-Перре[d][2]
Үлем төрө	тәбиғи үлем[d]
Үлем сәбәбе	смерть от СПИДа[d]
Ерләнгән урыны	кладбище Сент-Женевьев-де-Буа[d][4]
Һөнәр төрө	балет артисы, хореограф, актёр, балетмейстер, режиссёр
Уҡыу йорто	А. Я. Ваганова исемендәге Рус балеты академияһы
Кемдә уҡыған	Суламифь Михайловна Мессерер[d] һәм Волкова, Вера Николаевна[d]
Уҡыусылар	Ма­ню­эль Легри[d]
Әүҙемлек урыны	СССР[5]
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы	1992
Сексуаль йүнәлеш	Гомосексуализм[d][6]
Партнёр в спорте или профессии	Фонтейн Марго
Архивы хранятся в	Музыкальное подразделение Библиотеки Конгресса[d][7] һәм Нью-йоркская общественная библиотека исполнительского искусства[d][8]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Танцевальная премия Capezio[d] (1987) Queen Elizabeth II Coronation Award[d]
Рәсми сайт	nureyev.org
Вики-проект	WikiProject Biography/Arts and entertainment[d], WikiProject Ballet[d], Проект:СССР[d], Проект:Россия[d], Проект:Франция[d], Проект:Австрия[d], Проект:ЛГБТ[d] һәм WikiProject AIDS[d]
Досье в	Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d]
Нуриев Рудольф Хәмит улы Викимилектә

Биографияһы

Рудольф Хәмит улы Нуриев 1938 йылдың 17 мартында тыуған.

Хәтер

• 2021 йылдың ғинуарында Рудольф Нуриев исеме Башҡорт опера һәм балет театрының балет труппаһына бирелде^[9].
• Рудольф Нуриевҡа һәйкәл Башҡорт опера һәм балет театры янындағы аллеяға ҡуйыла. Уның авторҙары — скульптор Владимир Лобанов һәм архитектор Леонид Дубинский^[10].
• 2018 йылдың 7 ноябрендә Ҡазандың Муса Йәлил исемендәге опера һәм балет театры эргәһендәге скверҙа күренекле бейеүсе һәм балетмейстер Рудольф Нуриевҡа һәйкәл асылды^[11].
• Башҡортостандың баш ҡалаһы Өфөләге хореография колледжы Рудольф Нуриев исемен йөрөтә.
• Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры бинаһында 1993 йылдың мартында «Был сәхнәлә 1953-55 йылдарҙа ХХ быуаттың күренекле бейеүсеһе Рудольф Нуреев үҙенең ижади юлын башланы» тигән һүҙҙәр яҙылған таҡтаташ асылды.
• Рудольф Нуриев тураһында «Визит» фильмының презентацияһы үтте
• Мәскәүҙә, Башҡортостандың Рәсәй Президенты ҡарамағындағы тулы хоҡуҡлы вәкиллегендә «Рудольф Нуриев. Хыялындағы утрау» тулы метражлы документаль фильмының презентацияһы уҙҙы. Картинала 20 быуаттың бөйөк бейеүсеһе һәм хореографы Рудольф Нуриевтың Төркиә менән бәйле тормошо хаҡында бәйән ителә. Кино белгестәре һәм тәнҡитселәре гильдияһы премияһының махсус бүләгенә лайыҡ булған фильмды күрһәтеүҙә уның авторҙары — ҡуйыусы-режиссёр Евгения Тирдатова, монтажлау режиссёры Борис Мнухин, продюсерҙарҙың береһе Константин Серебряков ҡатнашты^[12].
• 2018 йылдың 17 мартында «Рәсәй-Мәҙәниәт» телеканалы бөйөк бейеүсенең 80 йыллығына «Рудольф Нуриев. Танец к свободе» фильмын күрһәтә^[13].

Сәхнәләге ролдәре

• «Лебединое озеро» — принц Зигфрид, Ротбарт
• «Щелкунчик» — Дроссельмейер, Принц
• «Спящая красавица» — Синяя птица, принц Флоримунд (Дезире)
• «Маргарита и Арман» — Арман
• «Баядерка» — Солор
• «Раймонда» — соло в па-де-катр, Жан де Бриен
• «Жизель» — Альберт
• «Дон Кихот» — Базиль
• «Корсар» — раб
• «Ромео и Джульетта» — Ромео, Меркуцио
• «Сильфида» — Джеймс
• «Петрушка» — Петрушка
• «Видение Розы» — Видение розы
• «Шехеразада» — Золотой раб
• «Послеполуденный отдых фавна» — Фавн
• «Аполлон Мусагет» — Аполлон
• «Юноша и смерть» — Юноша
• «Блудный сын»
• «Федра»
• «Потерянный рай»
• «Сильфиды» — Юноша
• «Гамлет» — Гамлет
• «Золушка» — Продюсер
• «Интермедия»
• «Лунный Пьеро» — Пьеро
• «Люцифер» — Люцифер
• «Идиот» — князь Мышкин
• «Ореол»
• «Песни странствующего подмастерья»
• «Весна священная»
• «Павана мавра» — Отелло
• «Темный дом»
• «Урок»
• «Ночное путешествие» — Эдип
• «Алая буква» — преподобный Димсдейл

Фильмография

• 1972 — «Я — танцовщик» / I Am a Dancer
• 1977 — «Маппет-шоу»
• 1977 — «Валентино» / Valentino
• 1983 — «На виду» / Exposed

Документаль фильмдар

• 2015 - «Рудольф Нуреев. Остров его мечты». Реж. Евгений Тирдатов.^[14]

Постановкалар

• 1964 — «Раймонда»
• 1964 — «Лебединое озеро»
• 1966 — «Дон Кихот»
• 1966 — «Спящая красавица»
• 1966 — «Танкред»
• 1967 — «Щелкунчик»
• 1977 — «Ромео и Джульетта»
• 1979 — «Манфред»
• 1982 — «Буря»
• 1985 — Washington Square
• 1986 — Сюита Баха
• 1988 — «Золушка»
• 1992 — «Баядерка»