From Wikipedia, the free encyclopedia
Мөгөҙ — ҡуш тояҡлыларҙан мөгөҙлө һөтимәрҙәрҙең баштарындағы оро, сығынты. Был ғаиләгә ҡыуыш мөгөҙлөләр, һәнәк мөгөҙлөләр, боландар һәм жирафтар, шулай уҡ мөгөҙморондар инә. Бынан тыш, юҡҡа сыҡҡан бик күп башҡа һөтимәрҙәр бар: диноцерат, протоцератид, бронтотерий һәм башҡалар. Киң мәғәнәлә был һүҙ башҡа хайуандарҙың тәнендәге мөгөҙгә оҡшаш сығынтыларҙы атарға мөмкин, мәҫәлән, һөйрәлеүселәр (өс мөгөҙлө хамелеон , трицератопс) һәм ҡуңыҙ.
Мөгөҙ | |
Мөгөҙ Викимилектә |
Бөтә төр мөгөҙҙәр тире сығарылмаһы булып тора. Күпселек тояҡлыларҙың мөгөҙҙәре эпидермис эшмәкәрлеге һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә (тырнаҡтар, сәс кеүек). Ҡыуыш мөгөҙлөләр (Bovidae) ғаиләһендә мөгөҙ - мөгөҙ тышлыҡ менән ҡапланған һөйәк сығынты.Был мөгөҙҙәр төшмәй, ғүмерлек була. Ҡыуыш мөгөҙлөләрҙең инәләре лә, аталары ла мөгөҙлө була.
Боландарҙың (Cervidae) мөгөҙө үҙенә башҡа, улар кутистан сыға һәм һөйәк матдәнән тора. Улар йыл да төшә һәм яңынан үҫә.
Мөгөҙморондарҙың (Rhinocerotidae) мөгөҙө ҡатламлы, йәбештерлгән ҡылдарҙан торған кеүек. Әммә структураһы буйынса был мөгөҙҙәр тояҡ матдәһенә оҡшаш. Мөгөҙҙәре шифалы тигән легенда арҡаһында был хайуандар вәхшиҙәрсә ҡырыуға дусар..
Нарвалдарҙың мөгөҙ һымаҡ сығынтыһы ғәмәлдә һуҡҡы булып тора.
Мөгөҙ төрлө көнкүреш әйберҙәре эшләгәндәр һәм әле лә эшләйҙәр: тараҡ, мөштөк, дары һауыты, тәмәке һауыты, төймә һәм башҡалар.
Башҡорттарҙа мөгөҙ сакраль мәғәнәһе булған әйбер – ул ямғыр, муллыҡ, күп балалылыҡ, байлыҡ символы.
Оҙаҡ балаға уҙмаған ҡатынды енси ағзаһы өҫтөнә мөгөҙ ҡуйып имләү булған [1].
(Башҡорт халыҡ әйтемдәре)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.