Памир
From Wikipedia, the free encyclopedia
Памир (ҡыт. Упр. 帕米尔, пиньинь Pàmǐ'ěr; фарсы. پامیر; пушту телендә پامیر, Pamir; тажик телендә Помир; һинди सुमेरु; урду телендә پامیر, Pamir; дунган телендә Цунлин) — Үҙәк Азияның көньяғында һәм Гималай тау теҙмәһенең төньяғында тау системаһы, башлыса Тажикстан (Таулы Бадахшан автономиялы өлкәһе), Ҡытай, Афғанстан һәм Пакистан биләмәһендә[к. 1][1]. Памир Үҙәк Азияның башҡа ҡеүәтле тау системалары армыттары — Һиндукуш, Ҡараҡором (тау системаһы), Куньлунь һәм Тянь-Шань тоташҡан урында урынлашҡан[к. 2].
Памир | |
---|---|
Характеристикалар | |
Майҙаны | 120 000 км² |
Оҙонлоғо | 500 km |
Киңлеге | 300 km |
Бейек нөктәһе | |
Иң бейек түбәһе | Конгур |
Бейек нөктәһе | 7649 м |
Урынлашыуы | |
38°35′38″ с. ш. 75°18′48″ в. д.HGЯO | |
Илдәр | |
Памир Викимилектә |
XVIII—XX быуаттарҙа Памир һәм уның тирә-яғындағы өлкәләр Британия һәм Рәсәй империялары араһындағы геосәйәси дәғүә урынына әүерелә, был күренеш британ геосәйәсәте тарихында «Ҙур уйын» тип атала[к. 3].
Әлеге ваҡытта Памир бер нисә дәүләт араһында хәл ителмәгән ҡаршылыҡтарҙың үҙәге булып тора, был төбәктә геосәйәси көсөргәнеш тыуҙыра[2].