Углерод
From Wikipedia, the free encyclopedia
Углеро́д (C, лат. carboneum) — химик элемент, C хәрефе менән билдәләнә, атом һаны- 6. Элемент дүрт валентлы металл булмаған матдә, йәки ковалент химик бәйләнеш булдырыу өсөн дүрт ирекле электроны бар. Ул периодик системаның 14-се төркөмөндә (иҫкергән классификация буйына — 4-се). Был элементтың өс изотобы беҙҙең тирә-йүндә осрай. Тотороҡло (стабильный) изотоптар- 12C һәм 13C , ә 14C радиоактив изотоп (был изотоптың ярымбүленеш осоро 5730 йыл). Углерод боронғо антик донъяла уҡ билдәле булған.
| |||||
Ябай матдәнең тышҡы күренеше | |||||
---|---|---|---|---|---|
Атом үҙенсәлектәре | |||||
Исеме, символы, номеры |
Углерод / Carboneum (С), 6 | ||||
Атом массаһы (моляр массаһы) |
12,01115 (природная смесь изотопов) а. м. б. (г/моль) | ||||
Электрон конфигурация |
[He] 2s2 2p2 | ||||
Атом радиусы |
91 пм | ||||
Химик үҙенсәлектәре | |||||
Ковалент радиус |
77 пм | ||||
Ион радиусы |
16 (+4e) 260 (-4e) пм | ||||
Электроотиҫкәрелек |
2,55 (Полинг шкалаһы) | ||||
Окисланыу дәрәжәһе |
-4, -2, 2, 4 | ||||
Ионлашыу энергияһы (первый электрон) |
1085,7 (11,25) кДж/моль (эВ) | ||||
Ябай матдәнең термодинамик үҙенсәлектәре | |||||
Тығыҙлыҡ (н. ш.) |
2,25 (графит) г/см³ | ||||
Иреү температураһы |
3 820 K | ||||
Ҡайнау температураһы |
5 100 K | ||||
Моляр йылы һыйышлығы |
8,54 (графит)[1] Дж/(K·моль) | ||||
Моляр күләм |
5,3 см³/моль | ||||
Ябай матдәнең кристалл рәшәткәһе | |||||
Рәшәткә структураһы |
гексагональ (графит), кубик (алмаз) | ||||
Рәшәткә параметры |
a=2,46; c=6,71 (графит); а=3,567 (алмаз) Å | ||||
Отношение c/a |
2,73 (графит) | ||||
Дебай температураһы |
1860 (алмаз) K | ||||
Башҡа характеристикалар | |||||
Йылы үткәреүсәнлек |
(300 K) 1,59 Вт/(м·К) |
6 | Углерод |
12,011 | |
2s22p2 |
Углеродтың полимер сынйыр эшләү һәләте углерод нигеҙендә берләшмәләрҙең бик ҙур класcын булдыра, улар органик берләшмәләр тип атала. Органик берләшмәләр органик булмаған берләшмәләргә ҡарағанда күберәк. Уларҙы органик булмаған химия өйрәнә.