Wessobrunner Schöpfungsgedicht

From Wikipedia, the free encyclopedia

Wessobrunner Schöpfungsgedicht
Remove ads

S Wessobruna Schöpfungsgedicht, maunchmoi a Wessobruna Gebed (engl. Wessobrunn Prayer) gnend, is oana fu de ödasn Text aus oid-hochdeitscha Ziad, dea ungefea um s Joa 790 im owaboarischn Glosda Wessobrun gschrim woan is und oane fu de ödastn Beleg fia d oid-boarische Schbroch is. Da Text Aufaung fu dem Manuskript is owa in Oid-Segsisch, bzw. auf Oid-Englisch gschrim. Desweng is des a a wichdigs Dokument fia englische Schbrochfoascha.

Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschriem worn.
Thumb
Dopiseitn ausn Manuskript Hs. clm 22053, III, 65v und 66r
Remove ads

Hintagrund

S Gedicht is nochn Wessobruna Glosda im boarischn Pfofnwünki benaunt, wo de oanzige eahoidane Obschrift fia Joahundat im Archif gleng is. Haid is des oid-boarische Dokument in da Schdodsbibliodek in Minga (Signatur: Clm 22053, III, ff 65b/66a). Auf n Bladl mid da Numa 65v/66r is zwischn de lateinischn Text des oid-boarische Gedicht dazwischn.

De Haundschrift wiad ungefea ums Joa 790 oda a weng schbeda datiad. De oanzige fablime Obschrift schdaumd owa ausn da Zeid um s Joa 814. Da Dichda fu de Feas is unbekaunt, owa duachn inhoitlichn Kondext und a boa linguisdische Aignheitn (schau untn), is zimil woaschainli, das des gaunze noch am Anglo-Segsischn Foabud gschrim woan is, fian Zwek fum Missionian fu de domois dailwais nu heitnischn Leit in Baiern.

Wo des Manuskript genau gschrim woan is, woas ma ned. In Wessobrun söwa woaschainli eha weniga, eha nu in Augschbuag oda Rengschbuag. Oa södsaume Bsondaheit fum Wessobruna Schöpfungsgedicht is, dass zum lateinischn Alfabet dazua de geamanische Schdean-Rune ois Simbol fia de Silbn "ga-" fawent, wos sunst neta in oam aundan Dokument, a aus Bayern, so fia kimd. De Refarenzhaundschrift ligt heit in da British Library in London (Arundel MS. 393).

Remove ads

Inhoit

S Gedicht is in zwoa Teie daild: da easchde is in 9 Zailn a Lobpraisung auf d Schöpfung in graimta Veasfoam. Da zwoate Tei is des Gebed söwa, in Prosa. De zwoa midanaund han a Gebed wos iwa d Waisheit und d Groft ged, fia ma Sindn famaidn kau.

De zwoa-dailige Schdrukdua earinat an geamanische Zaubaschrichal, so wia zum Baischbü bai de in Oid-Owafrenkisch schriman Mersebuaga Zaubaschbrich. Zeaschd wiad aufzöd, dass Hümmi und Eadn, Bam und Beag, Son und Mond und s Mea ned gem hod und easchd duachn Heagod ois gschofn woan is. A boa Aspekt fu dem Gedicht earinan an de Schbroch fu de mündlich waidageman Geamanischn Epn, zum Baischbü das Obschdaumungs- und Âilaitungsfoamin fawent wean, wia ma s aus da Anglo-Segsische und Oid-Segsische Dradizion kent (manno miltisto, dat gafregin ih).

S Konzept fu da Schöpfung fu da Wöd aus nix (creatio ex nihilo), is owa komplet noch kristlichn Glaum. Es wiad schbekuliad, das de easchdn 5 Zailn fria amoi Tei fu ana geamanischn Schöpfungsgschicht woan, dea iwanuma woan is.

Ma woas owa das zu deara Zeid, wia des Wessobruna Schöpfungsgedicht gschrim woan is, angl-segsische Mönch, wia da heilige Korbinian und seine Midbriada, in Boarn woan und do missioniad haum. Des basst oiso mid deara Famischung fu deara angl-segsische Aingaungsfoami und dem oid-boarischn Gebed des foigt zaum.

Remove ads

Da Text

Weitere Informationen Oaginal Text, heitigs Boarisch ...

Aunmeakungen

  • D Schrift fum lateinischn Titl is in Unzial-Schrift, da Hauptdext in da karolingischn Minuskl
  • S Prefix ga- wiad mid ana Rune gschrim und des Woat "enti" (und) duachs lateinische et-Simbol.
  • In da Zailn 4 ghead fum Kontext hea woaschainli nu des Woat "sterro" (Schdean), im Bezug auf Son und Mond und ...
  • S Woat "scein" (gschaind) is im Manuskript "stein" gschrim, kintad oiso a Schreibfela sei.
  • In da Zailn 9 föd filaicht nu a Veab am End.
Remove ads

Wos a nu intresant is

Da Carl Orff hod den Text in seina Schulwerk-Serie fadondt (1950-54). S Wessobruna Schöpfungsgedicht is a fu de deitschn Band "Estampie" auf eanara CD Fin Amor (2002) faoawat woan und fu "In Extremo" auf eanara "Mein rasend Herz" CD (2005).

Schau aa

Beleg

Wikisource
Wikisource
Boarischa Text: Wessobrunner Gebet – gmoafreie Originaltext

Vorlog:Navigationsleiste Oid-Boarische Manuskript

Remove ads
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads