From Wikipedia, the free encyclopedia
An bakuna (Ingles: vaccine) iyo sarong biyolohikal na preparasyon na minatao nin aktibong nagunong imunidad sa sarong partikular na nakakaulakit na kahelangan.[1][2] An sarong bakuna iyo tipikal na igwang sarong biyolohikal na preparasyon hale sa mikroorganismong nagkakawsa nin kahelangan, o poon kan ika-21 na siglo, sintetikong namokna na kaparehas niya. An preparasyong ini iyo harus nahimo hale sa nagluya o nagadan na porma nin mga mikrobyo, mga toksin kaini, o saro sa mga protina kaini sa luwas. An ahente pig-istimula an sistemang immuno kan hawak ngarig mabisto an ahente bilang sarong banta sagkod magpoon maghimo nin antibodies laban digdi, dagos para mabisto pang maray asin madistroso an maski anong mikroorganismo na relatibo sa ahente na saiyang pupuwedeng makaengkwentro sa futuro. An mga bakuna pwedeng magin prophylactic (ngarig malikayan o mapauswag an mga epekto nin sarong futurong impeksyon kan sarong natural o "maisog" na patoheno), o therapeutic (ngarig malaban an sarong kahelangan na iyo nangyayari na, arug kan kanser).[3][4][5][6]
Bakuna | |
---|---|
An bakuna para sa smallpox asin an mga kagamitan sa pagbulong kaini. | |
MeSH | D014612 |
An administrasyon nin mga bakuna iyo an inaapod na baksinasyon. An baksinasyon iyo pinakaepektibong paagi sa paglikay sa mga nakakaulakit na kahelangan;[7] mahiwasang imunidad huli sa baksinasyon iyo may dakulang ambag para sa pankinabang pagdaog nin smallpox asin an restriksyon nin mga kahelangan arug kan polio, tigdas, sagkod tetanus sa kadaklan nin kinaban. An pag-epekto nin baksinasyon iyo mahiwas na pig-aadalan sagkod pigbeberipika;[8] halimbawa, an mga bakuna na probadong epektibo iyo kabali an sa influenza,[9] an bakunang HPV,[10] sagkod an para sa otos.[11] An World Health Organization (WHO) nagheras na an mga lisensyadong bakuna iyo presenteng yayaon sa 25 na mga manlainlain na nalilikayang impeksyon.[12]
An mga terminong Ingles na vaccine asin vaccination iyo gikan sa Variolae vaccinae (smallpox nin baka), an termino iyo namokna ni Edward Jenner (na parehas nahaman an konsepto nin mga bakuna asin enot na nakagibo nin bakuna) ngarig madenota an cowpox. Ginamit niya an taramon kaidtong 1798 para sa halabang titulo kan saiyang Inquiry into the Variolae vaccinae Known as the Cow Pox, kun sain pigsaladawan niya an protektibong epekto nin cowpox laban sa smallpox.[13] Kaidtong 1881, ngarig tawanan nin onra si Jenner, si Louis Pasteur nagsabi an mga termino dapat iyo pahiwason ngarig ibali an mga bagong protektibong inokulasyon na iyo kaidto pighahaman pa sana.[14]
Modern Vaccine and Adjuvant Production and Characterization, Genetic Engineering & Biotechnology News |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.