From Wikipedia, the free encyclopedia
An monomero (Ingles: monomer, /ˈmɒnəmər/ MON-ə-mər; mono-, "saro" + -mer, "parte") iyo sarong molekula na pwede mag-reakto sa iba pang mga monomerong molekula tangarig makamokna nin mas dakulang kadena nin polimero o tolong-dimensyonal na pagsurumpayan sa prosesong inaapod na polimerisasyon.[1][2][3]
Monomerong molekula: Sarong molekula na pwedeng mag-agi nin polimerisasyon, sagkod dagos minaambag nin mga konstitusyunal na yunit sa esensyal na istraktura kan makromolekula.[4]
An mga monomero pwedeng maklasipika sa manlainlain na paagi. Pwede sindang mabaranga sa duwang mahiwas na klase, depende sa klase kan polimero na mapoporma ninda. An mga monomero na nagpapartisipar sa kondensasyong polimerisasyon iyo may lain na istoykometriya sa mga monomero na nagpapartisipar sa adisyong istoykometriya:[5]
An iba pang klasipikasyon iyo kabali an:
An polimerisasyon nin sarong klase sana iyo minatao nin homopolimero. An nagkapirang mga polimero iyo mga kopolimero, boot-sabihon sinda iyo gikan sa duwang lain na monomero. Sa kaso nin kondensasyong polimerisasyon, an ratio kan mga komonomero iyo harus 1:1. Halimbawa, an pormasyon kan nagkapirang mga nylon iyo nangangaipo nin parehas na bilang nin dicarboxylic acid asin diamine. Sa kaso kan adisyong polimerisasyon, an komonomero iyo harus mga kadikit na porsyento sana. Halimbawa, an kadikit na bilang kan monomerong 1-octene iyo pig-kopolimerisa kaiba an ethylene tangarig makatao nin espesyal na polyethylene.
An terminong "monomerikong protina" iyo pwede man na magamit sa pagpaliwanag kan saro sa mga protina na minabilog sa sarong kompleksong multiprotina.[6]
Pira sa mga pangenot na biyopolimero iyo nakalista sa irarom.
Para sa mga protina, an monomero iyo an asidong amino. An polimerisasyon iyo nangyayari sa ribosomo. Harus 20 naklase nin monomerong asidong amino an nagagamit sa pagmokna nin mga protina. Kaya an protina iyo bakong homopolimero.
Para sa mga asidong polinukleyiko (DNA/RNA), an mga monomero iyo inaapod na nucleotides, an lambang saro iyo pigbibilog nin sarong pentosong asukar, sarong nitrohenosong basehan sagkod grupong phosphate. An mga monomero kan nucleotide iyo mahihiling sa mga selulang nukleyus. Apat na klase nin mga monomerong nucleotide iyo an mga prekursor sa DNA sagkod apat na manlainlain na monomerong an prekursor sa RNA.
Para sa karbohidrato, an mga monomero iyo an monosaccharides. An pinakaabundanteng natural na monomero iyo an glukosa, na iyo pigtatakod kan sugpong glikosidiko pasiring sa mga polimero na cellulose, harina, sagkod glikoheno.[7]
An isopreno iyo sarong natural na monomero na nagpopolimerisa ngarig makamokna nin natural na goma, harus iyo cis-1,4-poliisopreno, sagkod trans-1,4-polimero man. An mga sintetikong goma iyo harus nakabase sa butadiene, na iyo istraktural na relatibo sa isopreno.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.