Ģ

Сымбалі з падобным напісаньнем: Ġ · ġ

Ģ, ģ (G з сэдзі́льлю, ґе; курсіў: Ģ ģ) — літара пашыранага лацінскага альфабэту, 11-ая літара латыскага альфабэту^[1][2].

Літара лацінкі G з сэдзільлю
Ģģ
Выява
◄ Ě Ĝ Ğ Ġ Ģ Ĥ Ħ Ĩ Ī ►
Зьвесткі
Тып	пашыраная лацінская літара, альфабэтны;
Гук	[ɟ], [g]
Назва ў Юнікодзе	latin capital letter g with cedilla latin small letter g with cedilla
Юнікод	Ģ: U+0122 ģ: U+0123
HTML	Ģ‎: &#290, &#x122 ģ‎: &#291, &#x123
UTF-16	Ģ‎: 0x122 ģ‎: 0x123
URL-код	Ģ: %C4%A2 ģ: %C4%A3
Разьвіцьцё
G g + Ģ ģ
Іншае
Кірунак пісьма	зьлева направа
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога

Літара таксама выкарыстоўвалася ў лацінскім альфабэце саама сярэдзіны 1930-х гадоў^[3].

Назва

Табліца з назвамі й вымаўленьнем літары Ģ у розных мовах Эўропы.

Мова	Назва	МФА[a]
Латыская	ґе~ґье[4]	[ˈgʲɛ]~[ˈgʲjɛ]
Украінская	ґе	[ˈgɛ]

Гісторыя

У 1848 годзе Ісраэль Альжыр апублікаваў ангельскую Біблію з вымаўленьнем некаторых назоўнікаў, выкарыстоўваючы літару Ģ, якая вымаўляецца як звонкі паднябенна-альвэалярны афрыкатны зычны [dʒ], напрыклад: g͏̧ĕlʹĭd, g͏̧y̆pʹsy^[5].

Латыская мова

Літара (разам зь іншымі літарамі з сэдзільлю) была ўведзеная ў латыскі альфабэт у 1908 годзе камісіяй пад кіраўніцтвам К. Мюленбаха.

У 1919^[6]—1921 гадох латыскі альфабэт быў стандартызаваны: ꞡ, ꞣ, ł, ꞥ, ꞧ былі замененыя на ģ, ķ, ņ, ŗ^[7]. У выпадку літары g коска перагортваецца й ставіцца ў верхняй частцы літары. Гэтая коска першапачаткова мае форму сэдзілі.

Ģ супрацьпастаўляецца глухому «Ķ», які азначае гук [c]^[8]. Літара часта сустракаецца ў словах замежнага паходжаньня, асабліва ў запазычаньнях XVII стагодзьдзя й раней.

Украінская мова

Літара выкарыстоўваецца для лацінізацыі (ISO) украінскае мовы й пазначае літару Ґ і гук [g].

Цікавыя факты

• У стандарце ISO 9 літара зьяўляецца афіцыйнай лацінскай трансьлітарацыяй кірылічнай літары Ӷ;
• Пры адсутнасьці ў шрыфце сымбаля Ģ ён можа замяняцца літараспалучэньнем gj.

Заўвагі

1. Гэты артыкул зьмяшчае фанэтычную транскрыпцыю ў Міжнародным фанэтычным альфабэце (МФА). Уводную інструкцыю па сымбалях МФА чытайце на Дапамога:МФА. Пра адрозьненьні між [ ], / / і ⟨ ⟩ чытайце ў МФА § Разьдзяляльнікі дужак і транскрыпцыі.