Іван Салярцінскі
музыказнавец From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Іван Іванавіч Салярцінскі (1902; Віцебск, цяпер Беларусь — 1944; Новасыбірск, цяпер Расея) — гісторык музыкі, тэатру і літаратуры.
Зрабіў істотны ўклад у распрацоўку пытаньняў клясычнай музычнай спадчыны, сымфанізму, опэрнай і балетнай драматургіі. Паўплываў на творчасьць савецкага кампазытара Дзьмітрыя Шастаковіча. Аўтар артыкулаў пра клясычную музыку, харэаграфію і тэатральнае мастацтва Заходняй Эўропы, тагачасную музыку СССР і замежжа[1]. Валодаў 26 замежнымі мовамі[2].
Remove ads
Паходжаньне
Пры канцы 17-га стагодзьдзя заснавальнік роду атрымаў прозьвішча Салярцінскі, калі навучаўся ў праваслаўнай сэмінарыі. Прозьвішча паходзіць ад лац. sollertius — умелы. Родзіч Сяргей Аляксандравіч Салярцінскі (1846—1920) быў прафэсарам Санкт-Пецярбурскай духоўнай акадэміі. Бацька Іван Іванавіч Салярцінскі (1850—1907) служыў у чыне стацкага саветніка ў Петразаводзку (Аланецкая губэрня, Расейская імпэрыя). У сьнежні 1898 г. атрымаў прызначэньне на пасаду Віцебскага павятовага суда (Паўночна-Заходні край; цяпер Беларусь). У Віцебску ажаніўся з маладой шляхцянкай-беспасажніцай Кацярынай Восіпаўнай Бабашынскай. Пазьней стаў сэнатарам[2].
Remove ads
Жыцьцяпіс
Нарадзіўся ў Віцебску (у доме па вуліцы Гогаля) ў сям'і старшыні павятовага суда. Быў першынцам сярод 3-х дзяцей. Улетку 1902 г., празь некалькі месяцаў пасьля народзінаў сына, бацьку накіравалі служыць у Харкаў (цяпер Украіна), дзе той памёр у 1907 годзе. Ад аўдавелай маці атрымаў хатняе навучаньне францускай мове. Пражыў у Віцебску да 18 гадоў. У 1920 годзе ў Віцебску пазнаёміўся з расейскім мысьляром Міхаілам Бахціным (1895—1975). Тамсама наведваў канцэрты сымфанічнага аркестра пад кіраўніцтвам Мікалая Малька (пазьней яго выкладнік)[2]. У 1921 г. паступіў у Петраградзкі ўнівэрсытэт (Расейская СФСР), дзе ў 1924 г. скончыў рамана-германскае аддзяленьне факультэту грамадзкіх навук. Тамсама вывучаў гішпанскую клясычную літаратуру. Адначасна да 1923 г. займаўся ў Інстытуце гісторыі мастацтваў, дзе ў 1929 г. скончыў асьпірантуру па тэатразнаўстве[3].
З 1923 г. выкладаў гісторыю музыкі, літаратуры, тэатру, псыхалёгію і эстэтыку ў ВНУ Ленінграда. У сярэдзіне 1920-х гадоў навучаўся сымфанічнай музыцы ў дырыгента Мікалая Малька. З 1929 г. працаваў у Леніградзкай філярмоніі, кіраўніком якой стаў з 1940 году. Паралельна ў 1934—1941 гг. працаваў у выдавецтве пры філярмоніі. З 1936 г. адначасна працаваў у Ленінградзкай кансэрваторыі, прафэсарам якой стаў у 1939 годзе. Чытаў лекцыі і выступаў з крытычнай публіцыстыкай пра мастацтва, эстэтыку і псыхалёгію[1]. Улетку 1941 г. пасьля пачатку Нямецка-савецкай вайны пераехаў зь Ленінградзкай філярмоніяй у Новасыбірск, дзе ладзіў канцэрты і лекцыі[3].
Remove ads
Памяць
У 1944 г. кампазытар Дзьмітры Шастаковіч прысьвяціў памяці Салярцінскага 2-е фартэпіяннае трыё[2]. З 1988 году ў Віцебску (Беларуская ССР; цяпер Беларусь) штогод ладзяцца Міжнародны музычны фэстываль імя Івана Салярцінскага і навуковыя чытаньні[4]. 9 сьнежня 1992 г. Выканаўчы камітэт Віцебскай вобласьці (Беларусь) надаў Віцебскай музычнай вучэльні імя Івана Салярцінскага. У 2003 г. перад будынкам вучэльні ўсталявалі помнік Салярцінскаму[5].
Прыжыцьцёвыя кнігі
- «Болт» Шостаковича. — Л., 1931
- Гектор Берлиоз. — М., 1932
- Густав Малер. — Л., 1932
- Симфонические поэмы Рихарда Штрауса. — Л., 1932
- Жак Оффенбах. — Л., 1933
- Арнольд Шёнберг. — Л., 1934
- Леди Макбет Мценского уезда: опера Шостаковича. — Л., 1934
- Четвёртая симфония Брамса. — Л., 1935
- Вторая симфония Брамса. — Л., 1935
- Джакомо Мейербер. — Л., 1936
- Риголетто: опера Верди. — Л., 1936
- Глюк. — Л., 1937
- Кармен: опера Бизе. — Л., 1937
- «Волшебная флейта» Моцарта. — Л., 1940
- «Фиделио» Бетховена. — Л., 1940
- Седьмая симфония Брукнера. — Л., 1940
- Третья симфония Брамса. — Л., 1941
Remove ads
Крыніцы
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads