Алесь Жлутка

Але́сь Жлу́тка^[a] (нар. 12 верасьня 1954, вёска Запольле Клічаўскага раёну Магілёўскай вобласьці) — беларускі мовазнаўца і гісторык. Кандыдат філялягічных навук (1990). Ляўрэат узнагароды імя Льва Сапегі (2009).

Алесь Жлутка лац. Aleś Żłutka
Дата нараджэньня	12 верасьня 1954(1954-09-12) (70 гадоў)
Месца нараджэньня	Запольле[d], Бацэвіцкі сельсавет, Клічаўскі раён, Магілёўская вобласьць, БССР, СССР
Месца вучобы	Факультэт замежных моў Львоўскага нацыянальнага ўніверсітэта імя Івана Франко[d] (1983)
Занятак	перакладнік, мовазнавец, гісторык, літаратуразнаўца, літаратар, археограф
Навуковая сфэра	мовазнаўства[1], гісторыя[1] і літаратуразнаўства[1]
Месца працы	Інстытут гісторыі НАН Беларусі Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы Віцебскі дзяржаўны мэдычны ўнівэрсытэт Нацыянальны навукова-асьветны цэнтар імя Францішка Скарыны Беларускі гуманітарны ліцэй імя Якуба Коласа Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт культуры і мастацтваў Пінская вышэйшая духоўная сэмінарыя[d] Інстытут гісторыі НАН Беларусі Універсітэт Палацкага[d]
Навуковая ступень	кандыдат філялягічных навук[d] (1990)
Узнагароды	прэмія імя Льва Сапегі[d]

Біяграфія

Скончыў геолягаразьведны тэхнікум^[2], факультэт замежных моваў Львоўскага ўнівэрсытэту па спэцыяльнасьці «Клясычная філялёгія» (1983), асьпірантуру Інстытуту літаратуры Акадэміі навук Беларускай ССР (1985—1988). Абараніў кандыдацкую дысэртацыю па лацінскай паэзіі Беларусі эпохі Асьветніцтва (1990).

У 1988—1994 роках працаваў у Інстытуце літаратуры НАН БССР і Нацыянальным навукова-асьветным цэнтры імя Францішка Скарыны. З 1994 року — у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі: старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела спэцыяльных гістарычных навук (1996—2005), старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу (2005—2013), старэйшы навуковы супрацоўнік аддзела крыніцазнаўства і археаграфіі (2014—2020).

Выкладаў у Віцебскім дзяржаўным мэдычным унівэрсытэце, Беларускім інстытуце культуры, Беларускім гуманітарным ліцэі, Пінскай духоўнай сэмінарыі імя Тамаша Аквінскага.

8 лістапада 2020 году ў час пратэстаў супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і беззаконьня затрымліваўся супрацоўнікамі сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі за ўдзел у «Маршы народаўладзьдзя»^[3] і прысуджаны да 10 содняў арышту^[4][5]. Праз два тыдні кіраўніцтва Інстытуту гісторыі НАН Беларусі не працягнула зь ім кантракту^[6].

Навуковая і перакладніцкая дзейнасьць

Дасьледуе лацінамоўную літаратуру Беларусі, лацінамоўныя крыніцы з гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, гісторыю раньняга хрысьціянства на беларускіх землях, беларускую анамастыку^[7].

У ягоным перакладзе на беларускую мову друкаваліся паэзія Гарацыюса, байкі Эзопа і творы анакрэонтыкаў.

Аўтар больш як 50 навуковых публікацыяў. Падрыхтаваў да выданьня кнігу дакумэнтаў і сьведчаньняў «Міндаў — кароль Літовіі».

Кніжныя публікацыі

• Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях. Менск, 2005.
• Метадычныя рэкамендацыі да выдання лацінскіх дакументаў X—XІV ст. Менск, 2005.
• Кароткая граматыка лацінскай мовы. — Мн., 2008.
• Лацінска-беларускі слоўнік актавай мовы Вялікага Княства Літоўскага XIII—XVIII ст. Менск, 2011.
• Метадычны дапаможнік па вусных тэмах па англійскай мове — 2011.
• Лацінская актавая палеаграфія. — Мн.: БелНДІДАС, 2015.
• Францыск Скарына ў дакументах і сведчаннях. — Мн.: Беларуская навука, 2020.

Прэміі і ўзнагароды

• Узнагарода імя Льва Сапегі (Польшча, 2009)

Сям’я

Жонка — філёляг Марыя Жлутка. Сын  — празаік і літаратурны перакладнік з украінскай і ангельскай моваў Алег Жлутка.

Заўвагі

1. Поўнае імя — Алякса́ндар Анато́левіч