Варыкоз

Варыкоз (пашырэньне венаў; лац. varix — вузел) — нераўнамернае павелічэньне прасьвету венаў з утварэньнем выпучваньняў у вобласьці стончанай вянознай сьценкі і іх вузлападобнай зьвілістасьці. Выяўляецца празь недастатковасьць клапанаў венаў і парушэньнем крывацёку. Найчасьцей пашкоджвае вены ног, прамой кішкі (гемарой), семявы канацік (варыкацэле) і падсьлізьневы слой стрававода. Другасная хвароба выклікаецца трамбозам, аплазіяй і дысплазіяй венаў. Першасная хвароба ў 50% хворых разьвіваецца ва ўзросьце 20—50 гадоў ад пашкоджаньня нэрвовага апарату венаў. Ускладненьне хваробы выклікае тромбафлембіт і трафічныя язвы. Сустракаецца ў 17% насельніцтва сьвету і зьяўляецца найбольш частай прычынай мужчынскага бясплодзьдзя (42% выпадкаў)^[1]. У Беларусі ад хваробы церпяць 30% жыхароў^[2].

Вырыкоз падскурных венаў у калене

Папярэджаньне

Прадухіленьню хваробы спрыяюць штодзённыя прагулкі і разьмінаньне, плаваньне і язда на ровары, уніканьне закідваньня аднаго калена на другое пры сядзеньні, кантрастны душ штовечар і масаж ног (пагладжваньне ад ступні да пахвіны 7 хвілінаў зранку пасьля зарадкі). Карысна ўжываць багатую на расьлінныя валокны і вітаміны (С, В1, В6, Р) ежу: гародніна (капуста, перац і пятрушка), злакі і садавіна (ківі і цытрусавыя). У падарожжы неабходна кожныя 1,5 гадзіны спыняцца або ўставаць у салёне для 15-хвіліннага шпацыру. Падчас і пасьля працоўнага дня варта ўзьнімаць на 10 хвілінаў ногі вышэй за тулава. Таксама варта адмовіцца ад паленьня, гарачых ваннаў, цеснага адзеньня і абутку на абцасах звыш 4 см, выкарыстоўваць эластычныя шкарпэткі і панчохі^[3].

Чыньнікі

Разьвіцьцю хваробы спрыяе залішняя вага, цяжкая цялесная праца з падняцьцем цяжару, працяглае стаяньне на нагах, нашэньне сьціскальных панчохаў і гольфаў, стаячая і сядзячая праца, малая рухавасьць^[4].

Прыкметы

Адзначаецца пашырэньне венаў на галёнцы і сьцягне, хуткая стамляльнасьць, боль у нагах, пачуцьцё цяжару, сьверб і цяпло скуры, ацёкі^[5].