Дэн Сяопін

Дэн Сяопін (па-кітайску: 邓小平; 22 жніўня 1904 году — 19 лютага 1997 году) — дзяржаўны, палітычны і вайсковы дзяяч Кітаю. Палітык-рэфарматар, дзяяч Камуністычнай партыі Кітаю, але аніколі не займаў пасады кіраўніка краіны, пры гэтым быўшы фактычным кіраўніком Кітаю з канца 1970-х да пачатку 1990-х гадоў. Успадкаваўшы зьнішчаны сацыяльнымі і палітычнымі канфліктамі Кітай пасьля культурнай рэвалюцыі, Дэн стаў ядром другога пакаленьня кітайскіх кіраўнікоў. Ён стаў інструмэнтам укараненьня новага мысьленьня, распрацаваў прынцып «сацыялізму з кітайскай спэцыфікай», стаў ініцыятарам эканамічных рэформаў у Кітаі і зрабіў краіну часткай сусьветнага рынку. Ён заклаў грунт да эканамічнага разьвіцьця Кітаю, што дазволіла краіне атрымаць рэпутацыю краіны з самай хуткарослай эканомікай у сьвеце.

Дэн Сяопін
па-кітайску: 邓小平
старшыня Цэнтральнай вайсковай рады Камуністычнай партыі Кітаю[d]
28 чэрвеня 1981 — 9 лістапада 1989
Папярэднік	Хуа Гофэн[d]
Наступнік	Цзян Цзэмінь
Chairman of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference[d]
8 сакавіка 1978 — 22 чэрвеня 1983
Папярэднік	Чжоў Эньлай[d]
Наступнік	Дэн Інчао[d]
старшыня Цэнтральнай вайсковай рады КНР[d]
6 чэрвеня 1983 — 21 сакавіка 1990
Наступнік	Цзян Цзэмінь
сябра Сталага камітэту Камуністычнай партыі Кітаю[d]
28 верасьня 1956 — сакавік 1967
сябра Сталага камітэту Камуністычнай партыі Кітаю[d]
студзень 1975 — красавік 1976
сябра Сталага камітэту Камуністычнай партыі Кітаю[d]
21 ліпеня 1977 — 2 лістапада 1987
General Secretary of the Central Committee's Secretariat[d]
верасень 1956 — жнівень 1966
Наступнік	Ху Яабан[d]
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	22 жніўня 1904(1904-08-22)[1][2][3][…] Гуан'ань[d], Правінцыя Сычуань[d]
Памёр	19 лютага 1997(1997-02-19)[4] (92 гады) Пэкін
Партыя	Камуністычная партыя Кітаю (19 лютага 1997) Гаміньдан[d] (1927)
Адукацыя	Камуністычны ўнівэрсытэт працоўных Кітаю[d] Камуністычны ўнівэрсытэт працоўных Усходу[d] Q125785011?
Сужэнец	Чжан Сіюань[d], Цзінь Вэін[d] і Чжа Лінь[d]
Дзеці	Дэн Пуфан[d], Дэн Нань[d], Дэн Ронг[d][5] і Дэн Чжыван[d]
Узнагароды	стратэг Народна-вызвольнай арміі[d] Чалавек року паводле Financial Times[d] (1978, 1992)
Подпіс

Біяграфія

Нарадзіўся ў правінцыі Сычуань. На пачатку 1920-х гадоў навучаўся і працаваў у Францыі. 3 1924 году сябра кампартыі Кітаю. У 1925—1927 гадоў навучаўся ў СССР. Удзельнік Вялікага паходу Кітайскай Чырвонай арміі (1934—1936). У час антыяпонскага супраціву ў 1937—1945 гадах кіраваў баявымі апэрацыямі.

3 1952 году неаднаразова займаў пасаду намесьніка прэм’ера Дзяржаўнага савету КНР. У 1977—1980 гадах быў начальнікам Генштаба Народна-вызваленчай арміі. У 1983—1990 гадоў быў старшынём Цэнтральнага ваеннага савета КНР, то бок быў фактычным вайскаводам усяго войска. 3 1945 сябра ЦК КПК, у 1956—1966 гадоў генэральны сакратар ЦК партыі. Рэпрэсаваны ў часы культурнай рэвалюцыі.

Пасьля 1978 году фактычна вызначаў палітыку краіны, быў ініцыятарам курсу на эканамічныя рэформы, будашніцтва сацыялізму з кітайскай спэцыфікай. Вывеў Кітай з руінаў «культурнай рэвалюцыі», добраахвотнай самаізаляцыі, садзейнічаў прытоку заходніх інвэстыцыяў, нармалізацыі стасункаў Кітаю з СССР і ЗША, паставіў краіну на рэйкі рынкавых рэформаў ва ўмовах захаваньня сацыялістычнай ідэалёгіі і дзяржаўнага кантролю, што прывяло краіну да эканамічнага буму. У 1990 году пакінуў дзяржаўныя пасады, але захаваў ролю духоўнага лідэра КНР.