Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў (Полацак)

Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Полацку. Знаходзіцца на правым беразе Дзьвіны, на гістарычнай Вялікай вуліцы^[a]. Дзеяў да 1833 году. Твор архітэктуры барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў
Касьцёл Сьвятога Антонія і кляштар францішканаў
Краіна	Беларусь
Места	Полацак
Каардынаты	55°29′3.31″ пн. ш. 28°45′58.57″ у. д.
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	барока
Дата заснаваньня	XVII стагодзьдзе
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў
Касьцёл Сьвятога Антонія Падуанскага і кляштар францішканаў на Вікісховішчы

Комплекс Полацкага францішканскага кляштару складаўся з касьцёла і кляштарнага корпуса. У другой палове XIX ст. расейскія ўлады зруйнавалі касьцёл (захаваліся падмуркі). У наш час у былым жылым корпусе месьціцца адміністацыйная ўстанова.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Кляштар, сучасны стан

У 1628 годзе з фундацыі Тэафіла і Крыстыны Храпавіцкіх у Полацку збудавалі драўляныя касьцёл і кляштар францішканаў. У 1763—1775 гадох вялося будаваньне мураванага касьцёла.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Полацак апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. У 1778 годзе збудавалі мураваны кляштарны корпус.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1833 годзе расейскія ўлады ліквідавалі кляштар, касьцёл і кляштарны корпус гвалтоўна адабралі ў Сьвятога Пасаду і перадалі Ўрадаваму сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царкве). Пазьней будынак касьцёла зруйнавалі, а на яго месцы збудавалі жылы дом з частковым выкарыстаньнем касьцельных муроў.

Найноўшы час

У Другую сусветную вайну будынак на месцы касьцёла атрымаў значныя пашкоджаньні, па вайне савецкія ўлады зьнішчылі яго руіны.

Архітэктура

Касьцёл

Касьцёл — 2-вежавая 3-нэфавая базыліка зь вежачкай над галоўным алтаром (даўжыня 23 м, шырыня 15 м), накрытая дахоўкай. Паміж 3-яруснымі вежачкамі знаходзіўся трыкутны франтон. З бакоў асноўнага аб’ёму далучаліся дзьве закрысьціі.

Над бабінцам былі хоры, дзе разьмяшчаўся 10-галосны арган. Інтэр’ер аздаблялі галоўны алтар і чатыры дадатковыя, выкананыя з алебастру (згарэлі ў час пажару 1861 году).

Кляштарны корпус

Кляштарны корпус — 2-павярховы прастакутны ў пляне будынак, накрыты дахоўкай. Мае калідорны плян. З боку ўнутранага двара было чатыры дахавыя акна^[1].

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  XVIII ст.
• 
  1812 г.
• 
  1812 г.
• 
  1812 г.

• 
  1844 г.
• 
  1846 г.
• 
  1862 г.
• 
  1869 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1889—1891 гг.
• 
  1902 г.
• 
  1903 г.
• 
  1910 г.

• 
  1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.

• 
  Ф. Краўскопф, 1918 г.
• 
  Ф. Краўскопф, 1918 г.
• 
  1920—1924 гг.
• 
  1941 г.

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Ніжне-Пакроўская, 20