Вікісховішча

Вікісховішча (анг. Wikimedia Commons) — агульнае цэнтралізаванае сховішча для выяваў, гуказапісаў, відэаролікаў і іншых файлаў, якія вольна распаўсюджваюцца.

Вікісховішча
Тып	мэдыясховішча
Даступныя мовы	беларуская і 131 іншая[1]
Уладальнік	Фундацыя Вікімэдыя
Аўтар	Джымі Ўэйлз
Пачатак працы	7 верасьня 2004 (20 гадоў таму)
Камэрцыйны?	не
Рэгістрацыя	неабавязковая для прагляду, патрэбная для загрузкі файлаў
Прадукцыя	гуказапіс, дакумэнт, відэа, выява
Прыбытак	няма
Рэйтынг Alexa	300[2]
commons.wikimedia.org

Гэтыя файлы можна выкарыстаць на старонках абсалютна любых праектаў Фундацыі «Вікімэдыі»^[3]. Рухавік МэдыяВікі таксама дазваляе выкарыстаньне матэрыялаў Вікісховішча на любым вікі-сайце^[4]. Загрузіць файлы да Вікісховішча можна праз адпаведную службу ці адмысловую праграму.

Ліцэнзаваньне

Усе файлы, загружаныя на Вікісховішча, павінны быць вольныя для распаўсюджваньня ў любой юрысдыкцыі. Файлы ня могуць абкладацца абмежаваньнямі волі іх выкарыстаньня. У прыватнасьці, у адрозьненьне ад большасьці моўных разьдзелаў, не дапушчаюцца файлы, распаўсюджваныя на ўмовах «Добрасумленнага выкарыстаньня» (анг. fair use).

Пасьля запампоўкі файла неабходна: дадаць шаблён статусу аўтарскіх праў, калі шаблён ліцэнзіі патрабуе дадатковай інфармацыі, то дадаць і яе, дадаць апісаньне, напрыклад, што на выяве, дзе сфатаграфавалі і т. д., дадаць спасылку на зыходную выяву, калі яна капіявалася зь якога-небудзь сайта.

Устаўка файлаў зь Вікісховішча ў артыкулы Вікіпэдыі

Для ўстаўкі файлаў зь Вікісховішча ў артыкулы беларускай Вікіпэдыі выкарыстоўваецца той самы сынтаксыс, як для ўстаўкі файлаў, загружаных у беларускую Вікіпэдыю. Напрыклад, каб уставіць загружаную выяву у артыкул, досыць паказаць спасылку на яго: [[Файл:<імя_файлу>]]. Альгарытм працы рухавіка пры гэтым такі: калі ёсьць мясцовы файл, то ўстаўляецца ў артыкул менавіта ён; калі жа ў лякальнай базе няма выявы з такім імем, то бярэцца адпаведны файл на Вікісховішчы.

Гісторыя

Фундацыя «Вікімэдыя» ладзіць міжнародныя конкурсы для папаўненьня Вікісховішча запатрабаванымі фотаздымкамі. Гэтак конкурс «Вікі любіць славутасьці», у якім беларускія вікімэдыйцы бралі ўдзел у 2012 годзе, трапіў у Кнігу рэкордаў Гінэса ў якасьці найбольш масавага ў сьвеце. Сярод іншага, ладзяць такія конкурсы, як «Вікі любіць Зямлю», «Вікі любіць навуку» і «Вікі любіць фальклёр». Зь 2016 году ў сярэднім на Вікісховішча запампоўвалі па 10 млн файлаў за год. 16 лістапада 2023 году на Вікісховішча запампавалі 100-мільённы файл. На той час запампавалі звыш 766 000 файлаў, зьвязаных зь Беларусьсю^[5].

Спрыяньне расейскаму этнацыду беларусаў

Асноўныя артыкулы: Русіфікацыя Беларусі і Летувізацыя

Насуперак правілу «Перайменаваньне файлаў», якое вызначае магчымыя падставы дзеля перайменаваньня файлаў (а менавіта — зьмена бессэнсоўных або двухсэнсоўных назваў і выпраўленьне відавочных памылак) і наўпрост забараняе пераносы дзеля зьмены мовы ў назьве файлу або нязначнага паляпшэньня назвы, у Вікісховішчы сыстэматычна практыкуюцца перайменаваньні файлаў зь беларускай мовы на ангельскую і летувіскую: напрыклад, c:File:Giedzimin. Гедзімін (K. Alchimovič, 1888).jpg → c:File:Funeral of Grand Duke of Lithuania Gediminas, painting by K. Alchimowicz, 1888.jpg (14 кастрычніка 2023 году), c:File:Giedzimin. Гедзімін (A. Lesser, 1835).jpg → c:File:Painting depicting the Lithuanian Grand Duke Gediminas' dream about an Iron Wolf (painted by Aleksander Lesser in 1835).jpg (26 сьнежня 2022 году), c:File:Troki, Bernardynski. Трокі, Бэрнардынскі (A. Römer, 1865-80).jpg → c:File:Römer Alfred. Ruins of the Trakai Bernardine Church, circa 1865-1880, Lithuania.jpg (29 студзеня 2023 году), c:File:Alkieniki, Franciškanski. Алькенікі, Францішканскі (XIX).jpg → c:File:Drawing of the Franciscan monastery church in Valkininkai, Lithuania, 19th century.jpg (5 жніўня 2023 году) ды іншыя. Апроч таго, 27 жніўня 2022 году адміністратар c:User:Yann перайменаваў файл c:File:Pahonia. Пагоня (1764-92).jpg → c:File:Flag of the Slonim County (1764-1792).jpg (з далейшай зьменай яго апісаньня, у тым ліку па-беларуску) насуперак пададзенай у апісаньні вартай даверу крыніцы (працы сусьветна прызнанага геральдаста Анатоля Цітова) на падставе толькі арыгінальнага дасьледаваньня аднаго зь летувіскіх удзельнікаў без якіх-кольвек вартых даверу крыніцаў датычна самога файлу. Звароты да адміністратараў прыводзяць да блякаваньня і пазбаўленьня правоў.

Выявы году

• 
  2019
• 
  2018
• 
  2017
• 
  2016
• 
  2015
• 
  2014
• 
  2013
• 
  2012
• 
  2011
• 
  2010
• 
  2009
• 
  2008
• 
  2007
• 
  2006