Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў (Ракаў)

Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Ракаве. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, каля гістарычнага Рынку^[a]. У другой палове XIX стагодзьдзя ўлады Расейскай імпэрыі гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Маскоўскага патрыярхату і зруйнавалі кляштарны корпус. Твор архітэктуры барока і клясыцызму. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў
Былы касьцёл Сьвятога Духа
Краіна	Беларусь
Вёска	Ракаў
Каардынаты	53°58′01.46″ пн. ш. 27°03′31.25″ у. д.
Канфэсія	Беларуская праваслаўная царква
Эпархія	Маладэчанская япархія[d]
Архітэктурны стыль	барока
Дата заснаваньня	XVII ст.
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Духа і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы

Комплекс Ракаўскага дамініканскага кляштару складаўся з касьцёла, кляштарнага корпуса і мура з брамай. У наш час у будынку касьцёла дзее царква Перамяненьня Гасподняага Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Існуе меркаваньне, што ў 1465 годзе на месцы сучаснага храма Перамяненьня Гасподняга ў Ракаве ўпаміналася існаваньне праваслаўнай царквы^[1]. У 1686 годзе Канстанцыя Сангушка з Сапегаў заснавала ў Ракаве кляштар дамініканаў. Неўзабаве ў мястэчку збудавалі драўляныя касьцёл Сьвятога Духа і кляштарны корпус.

У 1730—1793 гадох на сродкі парафіянаў і ахвяраваньні князёў Сангушкаў і сяброў брацтва Сьвятой Ганны вялося будаваньне мураванага касьцёла.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Ракаў апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) расейскія ўлады ліквідавалі кляштар дамініканаў, а па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1866 годзе — гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы).

У другой палове XIX ст. расейскія ўлады зруйнавалі кляштарны корпус.

Найноўшы час

За польскім часам і саветамі царква працягвала дзеяць.

Архітэктура

Касьцёл — 1-нэфавая 2-вежавая базыліка з паўкруглай апсыдай, да якой з паўночнага боку далучаецца закрысьція, з паўднёвага — Мікольская капліца з 3-граннай алтарнай часткай. Галоўны фасад падзяляецца пілястрамі, лучковымі аконнымі і дзьвярнымі праёмамі ў роўных ліштвах і завяршаецца шырокім трыкутным франтонам. Сьцены аздабляюцца лучковымі вокнамі і пілястрамі ў прасьценках. У выніку маскоўскай перабудовы над касьцёлам надбудавалі купал на драўляным 8-гранным барабане з цыбулінай і зруйнавалі верхнія ярусы вежаў.

Унутраная прастора перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем з распалубкамі і папружнымі аркамі. Над цэнтральным уваходам месьцяцца хоры, якія абапіраюцца на 3-пралётную аркаду^[2]. Інтэр’ер аздабляюць два бакавыя алтары.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  З боку Школьная вуліцы, каля 1900 г.
• 
  З боку Рынку, 1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1930-я гг.

• 
  З боку Бакроўкі, 1941 г.
• 
  ліпень 1941 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Галоўны фасад
• 
  Бакавы фасад
• 
  Брама-званіца
• 
  Фрагмэнт

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — плошча Свабоды, 1