Маары (мова)

Ма́ары ([ˈmaːɔɾi],  te reo Māori  альбо проста te reo) — палінэзійская мова карэннага насельніцтва Новай Зэляндыі — маары. Нароўні з ангельскай і новазэляндзкай мовай глуханямых маары зьяўляецца афіцыйнай мовай Новай Зэляндыі.

Маары
Ужываецца ў	Новая Зэляндыя[1]
Рэгіён	Паўночны востраў
Колькасьць карыстальнікаў	213 849 чал. (7 сакавіка 2023)[2]
Афіцыйны статус
Рэгулюецца	Камісія маарыйскай мовы[d]
Статус:	6b Пад пагрозай[d][3]
Пісьмо	маарыйскае пісьмо[d]
Коды мовы
ISO 639-1	mi
ISO 639-3	mri

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Маары (неадназначнасьць).

Да кантакту з эўрапейцамі маары ня мелі пісьмовасьці. З XIX стагодзьдзя пры дапамозе ангельскіх пратэстантаў прынялі лацінку. Аднак рост эўрапейскага насельніцтва паступова стаў выцясьняць мову маары з побыту. У пачатку XX стагодзьдзя карыстацца маары забаранілі ў школах. У другой палове стагодзьдзя паўстаў рух за адраджэньне мовы, што дазволіла спыніць ейны заняпад. «Акт пра маарыйскую мову» 1987 году абвясьціў яе другой афіцыйнай мовай Новай Зэляндыі.

Паводле перапісу 2018 року колькасьць носьбітаў мовы складае да 190 000 чалавек, альбо 4% усяго насельніцтва. Пры гэтым «добра» ёй валодаюць каля 50 000 чалавек. Паводле стану на 2023 каля 7% шкаляроў навучаюцца на маары цалкам ці прынамсі часткова, яшчэ 24% вывучаюць яе як дадатковую.

Клясыфікацыя

Належыць да ўсходнепалінэзійскай групы моваў, да якой таксама належаць Таіці, рапануйская, гавайская, дыялекты выспаў Кука і некаторыя іншыя.

Найбліжэйшымі паводле сваяцтва мовамі зьяўляюцца самоа і гавайская мова.