Міжзем’е

Міжзе́м’е — уяўны сьвет, прыдуманы й апісаны брытанскім пісьменьнікам Джонам Рональдам Руэлам Толкінам у сваіх кнгіах. Цалкам адбываюцца ў Міжзем’і падзеі, апісаныя ў «Хобіце» ды «Ўладары Пярсьцёнкаў», часткова — у «Сыльмарыльёне» ды «Няскончаных казаньнях». Тым ня меней, Міжзем’е — толькі цэнтральны кантынэнт значна большага сьвету Арды.

Міжзем’е
Мапа Арды ў Першую эпоху
«Хобіт» «Уладар Пярсьцёнкаў»
Стваральнік	Дж.Р.Р. Толкін
Жанр	раман/фільм
Тып	Фэнтэзійны сьвет
Істотныя мясьціны	Фангарн Гондар Ізэнградак Казад-Дум Барад-Дур Латлорыйн Мордар Долы Яр Рохан Шыр Ліхалесьсе Мінас Тырыт
Істотныя асобы	Валар Маяр Эльфы Людзі Гномы Хобіты Энты Арлы Оркі Тролі Цмокі Магі

Толкін стварыў некалькі мапаў Міжзем’я і асобных яго частак, у якіх адбываліся падзеі ягоных твораў. Асноўныя мапы выйшлі ў кнігах «Хобіт», «Уладар Пярсьцёнкаў», «Сыльмарыльён» і «Няскончаныя казаньні». Большасьць падзеяў Першай эпохі праходзілі на субматэрыку Белерыяндзе, які напрыканцы Першай эры быў паглынуты акіянам; Сінія горы на правым краі мапы Белерыянду — тыя самыя горы, што знаходзяцца на левым краі мапы Другой і Трэцяй эпохаў Міжзем’я. Аднак гэтыя мапы адлюстроўваюць толькі малую дзелю ўсяго сьвету; большасьць земляў Руну і Хараду на іх адсутнічаюць, да таго ж існуюць і іншыя матэрыкі.

Толкін неаднойчы зьвяртаў увагу на тое, што Міжзем’е знаходзіцца на нашай Зямлі^[1]. Ён апісваў яго як уяўны пэрыяд мінулага нашай плянэты, канец Трэцяй эпохі датаваў прыкладна 6000 гадамі да свайго часу^[2], а месцапалажэньне Шыру адпавядала цяперашняй паўночна-заходняй Эўропе (напрыклад, Хобіцак знаходзіўся на той самай даўгаце, што й Оксфард^[3]). У іншых лістах ды інтэрвію Толкін называў месцам падзеяў сваіх гісторыяў «іншую рэальнасьць» або «іншую ступень уяўленьня»^[1][4]. Тым ня меней, у сваіх апошніх лістах ён схіляўся да месцазнаходжаньня Міжзем’я на Зямлі і атаясамліваў яго зь Мідгардам^[1].