Нацыянальная акадэмія навук Казахстану

Нацыянальная акадэмія навук Рэспублікі Казахстан пры Прэзыдэнце Рэспублікі Казахстан (па-казаску: Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясы) — казастанскі цэнтар фундамэнтальнай навукі, найвышэйшая навуковая арганізацыя Казахстана.

Нацыянальная акадэмія навук Рэспублікі Казахстан пры Прэзыдэнце Рэспублікі Казахстан
па-казаску: Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясы
Заснаваны	1946
Месцазнаходжаньне
Горад	Алматы, Казахстан
Краіна	Казахстан СССР
Знаходзіцца ў складзе	Association of Academies and Societies of Sciences in Asia[d][1], Міжнародная асацыяцыя акадэмій навук[d][2], InterAcademy Partnership[d][3] і Міжнародная навуковая рада[d][4]
Вэб-сайт	nauka-nanrk.kz/ru/ (рас.)

Заснавана 1 чэрвеня 1946 года на базе Казахстанскага філіяла Акадэміі навук СССР. Галоўная ўправа знаходзіцца ў Алма-Аце.

З кастрычніка 2003 года прэзідэнтам акадэміі зьяўляецца Мурат Журынавіч Журынаў.

Гісторыя Акадэміі

Навуковыя ўстановы зьявіліся на тэрыторыі Казахстана ў пачатку XX стагодзьдзя. Спачатку гэта былі сельскагаспадарчыя і насеньняводчыя навуковыя станцыі.

У 1925 годзе ў Алма-Аце адкрыўся санітарна-бактэрыялягічны інстытут.

Казахстанскі філіял Акадэміі навук СССР

У 1932 годзе была створана казахстанская база Акадэміі навук СССР, якая ў 1938 годзе была ператворана ў Казаскі філіял Акадэміі навук СССР (КАЗАН СССР), у якім перад пачаткам Вялікай Айчыннай вайны працавалі 100 навуковых супрацоўнікаў, у тым ліку 3 доктара і 14 кандыдатаў навук.

Да пачатку 40-х гадоў XX стагодзьдзя ў рэспубліцы працавалі 12 ВНУ, 11 навукова-даследніцкіх і праектна-тэхналягічных арганізацый, 2 праектныя інстытуты, 2 сельскагаспадарчыя досьледныя станцыі, 6 завадзкіх навукова-дасьледніцкіх і канструктарскіх падраздзяленьняў, батанічны сад і заалягічны парк у горадзе Алма-Ата.

Акадэмія навук Казаскай ССР

31 мая 1946 года была прынята пастанова «Пра ўстанову Акадэмію навук Казаскай ССР».

За гады існаваньня калектывам навукоўцаў і спэцыялістам прадпрыемстваў Казаскай ССР за распрацоўку і ўкараненьне дасягненьняў навукі і тэхнікі былі прысуджаны Ленінскія і Дзяржаўныя прэміі.

У пачатку 90-х крызіс у эканоміцы і скарачэньне аб'ёмаў фінансаваньня навукі, а таксама рэзкае зьмяншэньне заказаў вытворчай сфэры на навукова-тэхнічную прадукцыю прывялі да зьмяншэньня навуковага патэнцыялу рэспублікі. Колькасьць працаўнікоў у навуцы скарацілася больш чым ў 3 разы.

Нацыянальная акадэмія навук Казахстана

У 1996 годзе ўказам прэзідэнта Казахстана Нацыянальная акадэмія навук, Казаская акадэмія сельскагаспадарчых навук і Міністэрства навукі і новых тэхналёгій Рэспублікі Казахстан яднаюцца ў цэнтральны выканаўчы орган у складзе Урада Рэспублікі Казахстан — «Міністэрства навукі — Акадэмія навук РК».

У 1999 годзе Акадэмія навук была адлучана ад міністэрства, пры гэтым усе акадэмічныя інстытуты засталіся ў складзе міністэрства.

У 2003 годзе ў Рэспубліцы Казахстан навуковыя дасьледаваньні і распрацоўкі выконвалі 267 арганізацый. Сярод спэцыялістаў-дасьледчыкаў 942 працаўнікі маюць навуковую ступень дактары, 2688 — кандыдата навук.

Гл. таксама

• Каныш Сатпаеў