Панашэму

Панашэму (саманазва Ponaschemu, у літаральным перакладзе на беларускую: «па-нашаму») — кантактная (зьмяшаная) мова на нямецкай і ніжнелужыцкай аснове.

Панашэму
Ponaschemu
Ужываецца ў	Нямеччына
Рэгіён	Ніжняя Лужыца
Колькасьць карыстальнікаў	прыкладна 500 чал.
Клясыфікацыя	Кантактныя мовы (індаэўрапейская аснова) Кантактныя мовы (славянская аснова)
Афіцыйны статус
Коды мовы

Нарыс

Панашэму складаецца зь нямецкіх і ніжнелужыцкіх элемэнтаў, лексыка мовы зьмяшаная, граматыка — ніжнелужыцкая.

Мова мела ўжытак да пэрыяду 50-х рокаў ХХ ст. Панашэму ў асноўным была распаўсюджаная ў вёсках Шпрэвальду з лужыцка-нямецкім насельніцтвам. У мястэчках і іншых местах, напрыклад, у Котбусе, мова не выкарыстоўвалася з нагоды кпінаў над панашэму з боку мескіх жыхароў.

У цяперашнім часе мова выкарыстоўваецца рэдка, паколькі тагачасныя вясковыя жыхары, будучы дзьвюхмоўнымі, збольшага перайшлі на нямецкую мову.

Прыклад

Дзіцячы вершык 1890 року, запісаны нямецкім дасьледнікам Вілібальдам фон Шулебургам у мясцовасьці Еншвальдэ (Яншойцэ). Варыянт на панашэму запісаны паводле лужыцкай артаграфіі:

• на панашэму: «Morgenrot, swinja tot. Škla grochow, zwerjcha knochow. Šklicka rajsa, zwerjcha šajsa.»
• па-нямецку: «Morgenrot, Schweine tot. Schüssel Erbsen, oben Knochen. Schüssel Reis, oben Scheiß.»
• па-беларуску: «На ўсход сьвіньня памрэ. Сподак з гарошкам, зьверху — косткі. Рыс на падносе, зьверху — пазадзьдзе.»

Літаратура

• Der Niedersorben Wendisch — Domowina-Verlag ISBN 3-7420-1886-8
• Serbska Pratyja 2008