Раскіданае гняздо (спэктакль, Мазырскі драматычны тэатар)

«Раскіданае гняздо» — спэктакль, пастаўлены рэжысэрам Раманам Цыркіным ў Мазырскім драматычным тэатры імя Івана Мележа па аднайменнай п’есе Янкі Купалы. Спэктакль акрэсьлены як «сцэнічны варыянт Р. Цыркіна» і прысьвечаны 120-годзьдзю з дня нараджэньня Я. Купалы. Прэм’ера адбылася 24 лістапада 2007 году.^[1]

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Раскіданае гняздо (неадназначнасьць).

«Раскіданае гняздо»
Сцэна са спэктаклю
Жанр	трагэдыя
Паводле	п'есы Я.Купалы «Раскіданае гняздо»
Рэжысэр	Раман Цыркін
Мастак-пастаноўнік	Уладзімер Матросаў
Кампазытар	Вольга Кашынская
Харэограф	Алена Масунова
Акторы	М. Кліменка А. Чыжык Н. Скамарохава А. Сьпірыдовіч Н. Бакавец А. Бычкоўскі В. Росьлікава Я. Гарбачэўскі Я. Кузьмянкоў і інш.
Краіна	Беларусь
Мова	беларуская
Год прэм’еры	24 лістапада 2007[1]
Пастаноўкі	Мазырскі драматычны тэатар
Узнагароды	лаурэат IX Міжнароднага фэстывалю «Этна-Дзіа-Сфэра» (Мукачава, Украіна, 2008)

У спэктаклі найбольш заўважальныя зьмены ў параўнаньні зь літаратурнай першаасновай адбыліся з вобразам Незнаёмага і ў стаўленьні стваральнікаў спэктаклю да ідэі рэвалюцыі. Калі Янка Купала ў 1913 годзе бачыў у рэвалюцыі сродак нацыянальнага і сацыяльнага вызваленьня беларускага народу ад імпэрскага прыгнёту, пачатак шляху да свабоднай і незалежнай Беларусі («На вялікі сход, па Бацькаўшчыну!»), то Р. Цыркін, ведаючы з гісторыі, што прынесьлі беларускаму сялянству і інтэлігенцыі наступствы бальшавісцкай рэвалюцыі 1917 году, атаясамлівае змагара-агітатара, які зьяўляецца на руінах хаты Зяблікаў, з Д’яблам (нібыта паказвае вобразь Незнаёмага і ягоныя ідэі праз прызму «Бесаў» Ф. Дастаеўскага).^[2]

Акторы

• Міхаіл Кліменка — Лявон
• Натальля Скамарохава — Марыля
• Анатоль Бычкоўскі, Юры Шмак — Сымон
• Валянціна Росьлікава — Зоська
• Яўген Кузьмянкоў — Данілка
• Андрэй Сьпірыдовіч — Незнаёмы
• Вадзім Дубраў — Стары
• Н. Бакавец
• Я. Гарбачэўскі
• Р. Даўцян
• А. Лазарава
• А. Чыжык і інш.^[1]

Водгукі

	Ён [Незнаёмы] выходзіць на падмосткі ў традыцыйным, вядомым па карцінках, адзеньні — чорным трыко і гэткім жа чорным д'ябальскім каўпаку. Яго словы і пра сход, і пра супраціў — гэта спакушэньне. Сваёй ахвярай Незнаёмы выбраў Сымона. Разыгрываецца даволі вялікая сцэна — не столькі славесная, колькі пластычная. Незнаёмы ў сваёй «агітацыі» выкарыстоўвае разнастайныя сродкі — парады, абяцаньні, пагрозы, псыхалягічны і фізычны націск (каларытны ў ролі Андрэй Сьпірыдовіч іграе віртуёзна). І ўсё дзеля аднаго — спакусіць, забраць чалавечую душу. [...] Ідзе складаная, цяжкая ўнутраная барацьба. І калі ўрэшце Сымон рашыўся — гэта стала яго душэўным зломам. Ён панік, як у народзе кажуць, «ськіс». І ціха, малазаўважна падаўся ў бок спакусьніка. Амаль адразу ж падмосткі ахапіла віхурыстае полымя. Яно шалёна бушавала, нішчачы ўсё існае. І калі агонь заціх, сцэна была абсалютна пустая. Невядома, дзе Сымон, ці выйшаў ён жывым з пякельнага вогнішча. Дзе іншыя людзі?
— Анатоль Сабалеўскі[3]

	Рэжысэр [...] паспрабаваў адшукаць у творы Купалы тыя «сьцяжынкі», якія прывялі б нас, гледачоў, ад побытавага пласту п'есы і яе фальклёрна-сымбалісцкага ўспрыняцьця да перафармулёўкі пытаньня «Хто вінаваты?» на «Чаму так атрымалася?». Нездарма патэтычны «рэвалюцыянэр» Незнаёмы ў выкананьні Андрэя Сьпірыдовіча ў спэктаклі набыў рысы ўсюдыіснага настойлівага чорту, які сваім назаляньнем не дае Сымону спакойнага жыцьця, проста-такі штурхаючы хлопца да неўласцівых яму ўчынкаў.
— Тацьцяна Команава[4]