Сьпіс загінулых падчас акцыяў пратэсту ў Беларусі (2020—2021)

Сьпіс загінулых падчас акцыяў пратэсту ў Беларусі — пералік загінулых пры нявысьветленых абставінах або забітых прыхільнікамі рэжыму Лукашэнкі падчас акцыяў пратэсту ў Беларусі супраць фальсыфікацыі прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году, гвалту і беззаконьня^[1]. Пры гэтым улады й кіраўніцтва МУС Беларусі ні разу не прызналі, што людзі загінулі ад рук супрацоўнікаў сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі^[2]. Гэтыя людзі на сёньня лічацца ахвярамі пратэстаў^[2].

№	Імя, прозьвішча	Пра асобу	Дата сьмерці	Акалічнасьці сьмерці
1	Аляксандар Тарайкоўскі	34 гады, загінуў на месцы ад стрэлу з боку супрацоўнікаў карных сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі	10 жніўня 2020	Загінуў каля 23:00 побач з станцыяй мэтро «Пушкінская» ў Менску. Рухаючыся ў бок супрацоўнікаў карных сілавых структураў, ён падняў рукі ўгору, і ў гэты момант паўзь яго праляцела сьвятлошумавая граната, але не зачапіла яго. Калі ён прайшоў яшчэ два мэтры ўперад, у яго стрэлілі з боку супрацоўнікаў карных сілавых структураў, ад чаго ён загінуў на месцы[3].
2	Аляксандар Віхор	25 гадоў, памёр у шпіталі пасьля зьбіцьця супрацоўнікамі карных сілавых структураў у аўтазаку	12 жніўня 2020	Быў затрыманы ў Гомлі ў дзень выбараў 9 жніўня, калі ішоў на спатканьне да дзяўчыны. Пасьля зьбіцьця ў аўтазаку яму стала блага. Хлопца адвезьлі ў псыхіятрычную бальніцу, дзе яго адмовіліся прымаць. Адтуль яго ў стане клінічнай сьмерці даставілі ў шпіталь, дзе ён неўзабаве памёр[4][5].
3	Генадзь Кісель	50 гадоў, памёр у шпіталі ад нанесенай забойцам колата-рэзанай раны	12 жніўня 2020	Вартаўнік салігорскага КДБ Леанід Штайда, прыхільнік рэжыму Лукашэнкі і Расеі[6], пры сустрэчы ўдарыў Генадзя ў шыю садовымі нажніцамі. Падставай да гэтага стаў ранейшы канфлікт у сацыяльных сетках, дзе былы палітработнік Штайда выказваўся ў падтрымку Лукашэнкі і абражаў Генадзя[6]. 25 лістапада 2020 году Салігорскі суд прызнаў Штайду вінаватым у забойстве і прысудзіў яму 10 гадоў пазбаўленьня волі з адбываньнем у папраўчай калёніі ва ўмовах ўзмоцненага рэжыму[7].
4	Канстантын Шышмакоў	29 гадоў, знойдзены павешаным	18 жніўня 2020	15 жніўня зьнік на шляху дадому, калі вяртаўся з працы. Быў сябрам выбарчай камісіі і адмовіўся падпісваць выніковы пратакол з укінутымі, паводле яго словаў, 500 бюлетэнямі за Аляксандра Лукашэнку. 18 жніўня яго цела выявілі ў лесе ў Мастоўскім раёне Гарадзенскай вобласьці[8][9].
5	Генадзь Шутаў	44 гады, памёр у шпіталі пасьля стрэлу ў галаву супрацоўніка карных сілавых структураў у цывільным	19 жніўня 2020	11 жніўня ў Берасьці атрымаў стрэл у галаву ад супрацоўніка карных сілавых структураў у цывільным. Быў дастаўлены ў вайсковы шпіталь у Менск, але кулявая рана пашкодзіла мозаг непапраўна. Памёр 19 жніўня[10][11][12]. У лютым 2021 году высьвятлілася, што ў патыліцу Шутаву стрэліў вайсковец 5-й брыгады спэцпрызначэньня, капітан Раман Гаўрылаў, які быў у цывільным і меў пры сабе пісталет Макарава[13][14][15].
6	Мікіта Крыўцоў	28 гадоў, знойдзены павешаным	22 жніўня 2020	Зьнік па дарозе на працу 12 жніўня. Раней ён удзельнічаў у мірнай акцыі пратэсту ў Маладэчне. 22 жніўня быў знойдзены павешаным у Менску. Паводле вэрсіі сьледзтва, ён скончыў жыцьцё самагубствам[16], аднак некаторыя з блізкіх не паверылі ў гэтую версію[17].
7	Аляксандар Будніцкі	53 гады, знойдзены мёртвым	1 верасьня 2020	Зьнік 11 жніўня ў Менску. Знойдзены мёртвым 1 верасьня (як мяркуецца, у парку каля ўнівэрмагу «Рыга»), дзе праходзілі сутыкненьні пратэстоўцаў з супрацоўнікамі карных сілавых структураў. Паводле афіцыйнай вэрсіі, памёр ад сэрцавага прыступу[18].
8	Раман Бандарэнка	31 год, памёр у рэанімацыі пасьля зьбіцьця людзьмі ў цывільным з маскамі на тварах	12 лістапада 2020	Калі Раман падыйшоў да муралу ў Менску на «Плошчы Перамен», на яго каля 22.00 напалі невядомыя, якія яго моцна зьбілі і даставілі ў Цэнтральнае РУУС Менску[19] Паступіў у рэанімацыйнае аддзяленьне менскай БХМП 12 лістапада ў 00.05 зь вялікім ацёкам мозгу, закрытай чэрапна-мазгавой траўмай, субдуральнымі гематомамі, ушыбамі, драпінамі[20], дзе неўзабаве памёр.
9	Вітольд Ашурак	50 гадоў, памёр у Шклоўскай калёніі ПК № 17	21 траўня 2021	Ашурка судзілі па двух артыкулах: 364 «Гвалт у дачыненьні супрацоўніка органаў унутраных справаў» і 342 «Арганізацыя й падрыхтоўка дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак». У адным з апошніх лістоў Ашурак заявіў, што турэмнае начальства прымусіла яго й іншых палітычных зьняволеных насіць жоўтую бірку, каб вылучацца сярод вязьняў[21]. 21 траўня 2021 году памёр у Шклоўскай калёніі ПК № 17[22].
10	Дзьмітры Стахоўскі	18 гадоў, самагубства	25 траўня 2021	Стахоўскі праходзіў па крымінальнай справе за ўдзел у «масавых беспарадках» 9-11 жніўня 2020 году (арт. 293 КК). Пасьля допыту 25 траўня 2021 году юнак скокнуў з 16-павярховага будынку[23]. У перадсьмяротнай запісцы ён усклаў віну за сваю гібель на Сьледчы камітэт[24].

Ушанаваньне памяці

• На месцы гібелі Аляксандра Тарайкоўскага ўзьнік народны мэмарыял, які ўлады рэгулярна зьнішчаюць, а людзі аднаўляюць наноў.

Рэакцыя

17 верасьня 2020 году Эўрапейскі парлямэнт у сваёй рэзалюцыі, ухваленай абсалютнай большасьцю дэпутатаў, заклікаў да правядзеньня «незалежнага і эфэктыўнага расьследаваньня» звязаных з пратэстамі сьмерцяў Аляксандара Тарайкоўскага, Аляксандара Віхора, Арцёма Парукава, Генадзя Шутава й Канстантына Шышмакова^[25].

26 лістапада 2020 году Эўрапейскі парлямэнт у сваёй рэзалюцыі, ухваленай абсалютнай большасьцю дэпутатаў, заклікаў да «хуткага, дбайнага, бесстароньняга й незалежнага расьследаваньня» забойстваў падчас пратэстаў у Беларусі^[26].

Глядзіце таксама

• Пратэсты ў Беларусі (2020—2022)
• Дзьмітры Дудойць
• Алесь Пушкін