Хомутаў

Хо́мутаў (па-чэску: Chomutov) — горад у Чэхіі, месьціцца ва Усьцецкі краі.

Хомутаў
Першыя згадкі:	1252[1][2]
Краіна:	Чэхія
Кіраўнік:	Milan Märc[d][3]
Плошча:	29,254168 км²[4]
Вышыня:	340 м н. у. м.
Насельніцтва:	▼46 771 чал. (1 студзеня 2025)[5]
Паштовы індэкс:	430 01, 430 03, 430 04
Нумарны знак:	U
Геаграфічныя каардынаты:	50°27′46″ пн. ш. 13°24′40″ у. д.
Хомутаў на мапе Чэхіі Хомутаў
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
https://www.chomutov.cz/

Гісторыя

Першай пісьмовай згадкай пра Хомутаў лічыцца дарчая грамата 1252 году, калі ён перайшоў ва ўласнасьць Тэўтонскага ордэна. Гатычны касьцёл Сьвятой Катаржыны, пабудаваны менавіта ў той час, стаіць дагэтуль. У 1396 годзе Хомутаў атрымаў гарадзкую грамату, а ў 1416 годзе рыцары прадалі горад і маёнтак Вацлаву IV^[6].

Будынак езуіцкага каледжу.

16 сакавіка 1421 году места было ўзятае штурмам, разрабаванае і спаленае табарытамі. Пасьля некалькіх узрушэньняў і зьмены ўласьнікаў Хомутаў быў захоплены Поплем з Лабковіца ў 1588 годзе, які ўсталяваў уладу езуітаў, што прывяло да праблем паміж пратэстанцкімі грамадзянамі і новым сюзэрэнам гораду^[7]. У 1594 годзе фэод перайшоў да кароны, а ў 1605 годзе горад набыў свабоду і стаў каралеўскім горадам. Пасьля Трыццацігадовай вайны Хомутаў быў у заняпадзе^[8]. Хуткае разьвіцьцё адбылося толькі ў другой палове XIX стагодзьдзя, калі набыло разьвіцьцё горназдабыўная і цяжкая прамысловасьць.

Да 1938 году ў Хомутаве жыло больш за 30 тысяч жыхароў. Каля 95% насельніцтва складалі этнічныя немцы. Вельмі невялікая габрэйская супольнасьць трапіла пад ціск, у выніку чаго 23 верасьня 1938 году горад быў абвешчаны «юдэнфрайнам» пранацысцкай адміністрацыяй, то бок вольнай ад габрэяў. Праз тыдзень Хомутаў і навакольны рэгіён былі анексаваныя нацысцкай Нямеччынай у выніку Мюнхэнскага пагадненьня 1938 году і ўлучаны ў склад правінцыі Судэтэнлянд. Пасьля 1945 года папярэдняе насельніцтва, пераважна немцы, было дэпартаванае^[9]. Дзеля рэканструкцыі раёна былі пабудаваны новыя прамысловыя аб’екты і буйныя шматпавярховыя жылыя комплексы. Пасьля Аксамітнай рэвалюцыі 1989 году цяжкая прамысловасьць была значна паменшаная, але стан навакольнага асяродзьдзя ў горадзе і ваколіцах прыкметна палепшыўся. 1 ліпеня 2006 году Хомутаў набыў статус статутнага места.