Царква Покрыва Багародзіцы (Віцебск)

Царква Покрыва Багародзіцы (з 1941 году — Казанскай Божай Маці) — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Віцебску. Знаходзіцца на правым беразе Дзьвіны, на Маркаўшчыне^[a]. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Канстантынопальскага патрыярхату, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры клясыцызму і барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Апекі Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар трынітарыяў (Віцебск).

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Покрыва Багародзіцы
Пакроўская (Казанская) царква
Краіна	Беларусь
Места	Віцебск
Каардынаты	55°10′18.34″ пн. ш. 30°09′14.99″ у. д.
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Покрыва Багародзіцы на мапе Беларусі Царква Покрыва Багародзіцы

Пакроўская царква ўваходзіць у склад комплексу Траецкага Маркава манастыра. У ёй захоўваецца цудоўны абрац Маці Божай Казанскай, падараваны ў 1656 годзе патрыярхам маскоўскім Ніканам ігумену Калісту Рытарыйскаму.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першую драўляную царкву Покрыва Багародзіцы пры Маркавым манастыры збудавалі ў сярэдзіне XVII ст. Імаверна, яна згарэла ў 1690 годзе.

Мураваную царкву збудавалі ў 1760 годзе. Таксама існуюць зьвесткі пра 1775 і 1780 гады пабудовы.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Віцебск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, царква канчаткова перайшла ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). У 1840-я гады ў царкве праводзіўся рамонт. У 1847 годзе з заходняга боку да царквы прыбудавалі цёплы прыдзел у імя Мітрафана Варонескага.

Найноўшы час

У 1920-я гады савецкія ўлады зачынілі царкву. У 1932 годзе завяршэньне помніка зруйнавалі, будынак прыстасавалі пад дзіцячы сад фабрыкі «Дзьвіна»^[1].

У Другую сусьветную вайну пад акупацыяй Трэцяга Райху царкву адкрылі і пераасьвяцілі ў імя Маці Божай Казанскай. Па вайне за савецкім часам заставалася адзінай дзейнай царквой у Віцебску.

Архітэктура

Помнік архітэктуры клясыцызму з рысамі барока. Гэта 3-нэфавая крыжова-купальная базыліка. Да асноўнага аб’ёма з 3 разьвітымі апсыдамі далучаецца разьвіты прытвор. Сьцены праразаюцца высокімі паўцыркульнымі аконнымі праёмамі і падзяляюцца пілястрамі. Бакавыя часткі царквы і прытвора маюць трыкутныя франтоны з паўцыркульнымі праёмамі. На цэнтральнай апсыдзе разьмяшчаецца ляпная дэкаратыўная рама штучнага акна^[2].

Галоўны прастол асьвяцілі ў імя Казанскай іконы Божай Маці, а бакавы прыдзел — у імя Сергія Раданескага.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  Д. Струкаў, 1864—1867 гг.
• 
  1865 г.
• 
  1890 г.
• 
  да 1900 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1908 г.
• 
  1909 г.
• 
  1910 г.
• 
  1911 г.

• 
  1911 г.
• 
  1911 г.
• 
  1912 г.
• 
  1931 г.

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Горкага, 62а