Царква Праабражэньня Гасподняга (Шклоў)

Царква́ Праабражэ́ньня Гаспо́дняга^[a] — помнік гісторыі пачатку XX стагодзьдзя (мураўёўка) у Шклове. Знаходзіцца ў цэнтры места, на гістарычным Рынку^[b]. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі.

Помнік гісторыі
Царква Праабражэньня Гасподняга
Спаская царква
Краіна	Беларусь
Места	Шклоў
Каардынаты	54°12′6.50″ пн. ш. 30°18′3.05″ у. д.
Канфэсія	Беларуская праваслаўная царква
Эпархія	Магілёўская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль[d] і архітэктура мадэрну[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Праабражэньня Гасподняга на мапе Беларусі Царква Праабражэньня Гасподняга
Царква Праабражэньня Гасподняга на Вікісховішчы

Побач з царквой месьцяцца старажытныя каменныя крыжы.

Гісторыя

У панараме места, 1843 г.

Паводле гісторыка архітэктуры Анатоля Кулагіна^[1], мураваную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Шклове збудавалі ў пачатку XX ст. (да 1905 году).

Архітэктура

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі з уплывам тонаўскай канцэпцыі бізантыйскага сабора. Гэта крыжападобны ў пляне храм. Над сяродкрыжжам узвышаецца вялікі 8-гранны сьветлавы барабан, накрыты гранёным купалам-цыбулінай. Паміж рамёнамі або канцамі крыжа месьцяцца 4 квадратныя ў пляне 3-ярусныя вежападобныя аб'ёмы. Верхнія 8-гранныя ярусы з скразнымі праёмамі завяршаюцца гранёнымі купаламі-цыбулінамі. Розныя вышыні аб'ёму надаюць будынку вэртыкальную дынаміку. Усе фасады маюць яскрава выяўленую сымэтрыю, падкрэсьленую восевым разьмяшчэньнем уваходаў, над якімі па 2 акны з аркавымі завяршэньнямі. Іхны матыў паўтараюць вялікія аркі накшталт закамараў у завяршэньні сьценаў. Аздоба фасадаў стрыманая: тонкія прафіляваныя карнізныя цягі, пілястры, роўныя нішы.

Інтэр'ер 2-сьветлавы, сяродкрыжжа перакрываецца самкнутым скляпеньнем, астатнія часткі залі — цыліндрычнымі скляпеньнямі з распалубкамі. У паўднёва-заходняй вежы месьцяцца ўсходы на званіцу. Усярэдзіне ўвагу прыцягваюць групы тонкіх калёнак, якія падтрымліваюць сьветлавы барабан.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  М. Астанковіч, 1905 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941 г.

• 
  1941 г.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  Галоўны фасад і брама
• 
  Аўтэнтычны выгляд купалоў
• 
  Пазалочаныя купалы

Заўвагі

1. Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква
2. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Карла Маркса, 1