Царква Сьвятога Спаса (Барань)

Царква Сьвятога Спаса^[a] — помнік архітэктуры XVIII ст. у Беларускім музэі народнай архітэктуры і побыту, перавезены зь места Барані. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Царква Сьвятога Спаса.

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятога Спаса
Спаская царква
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжаньне	Барань (ад пачатку) Беларускі дзяржаўны музэй народнай архітэктуры і побыту
Каардынаты	53°49′35.97″ пн. ш. 27°22′41.42″ у. д.
Архітэктурны стыль	народнае дойлідзтва Беларусі[d]
Дата заснаваньня	1704
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Сьвятога Спаса на мапе Беларусі Царква Сьвятога Спаса
Царква Сьвятога Спаса на Вікісховішчы

Гісторыя

Спаскую царкву ў Барані збудавалі ў 1704 годзе. У другой палове XІX ст. яе перабудавалі.

У 1930 годзе савецкія ўлады зачынілі царкву, якую перарабілі пад клюб. У 1961 годзе ў будынку разьмясьцілі фуражны склад калгаса «Авангард». У 1989 годзе царкву перавезьлі ў Беларускі дзяржаўны музэй народнай архітэктуры і побыту.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аснову архітэктурнай кампазыцыі складае цэнтральны квадратны ў пляне высокі зруб з 4-схільным дахам, на якім стаіць высокі і вузкі барабан зь невялікім купалам-баняй. Даўжыня сьцяны цэнтральнага зрубу 9 м. Ніжэйшую 5-гранную апсыду накрывае шматсхільны дах. З трох бакоў вакол цэнтральнага зрубу ўзвышаецца галерэя, якая стварае ніжні ярус будынка. Галоўны ўваход вылучаецца ганкам у выглядзе чатырохкалённага портыка. Сьцены маюць вэртыкальную шалёўку з нашчыльнікамі. Вокны прастакутныя, на бакавых фасадах асноўнага аб’ёму патройныя, аркавыя.

Усярэдзіне асноўны аб’ём перакрываецца самкнутым скляпеньнем, астатнія памяшканьні маюць роўныя столі^[1].

Заўвагі

1. Назва помніка архітэктуры прыводзіцца паводле беларускай гістарычнай традыцыі. Афіцыйны тытул Маскоўскага патрыярхату: «Царква Праабражэньня Гасподняга» або «Спаса-Праабражэнская царква» (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь); таксама Спаская царква