Царква Сьвятой Тройцы (Маркаўшчына)

Царква Сьвятой Тройцы — помнік архітэктуры XVII стагодзьдзя ў Віцебску. Знаходзілася на правым беразе ракі Дзьвіны, на Маркаўшчыне. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Царква Сьвятой Тройцы.

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятой Тройцы
Траецкая царква. І. Трутнеў, 1866 г.
Краіна	Беларусь
Места	Віцебск
Каардынаты	55°10′20.4″ пн. ш. 30°09′16.6″ у. д.
Архітэктурны стыль	барока
Заснавальнік	Самуэль Леў Агінскі
Дата заснаваньня	XVII стагодзьдзе
Царква Сьвятой Тройцы на мапе Беларусі Царква Сьвятой Тройцы

Уваходзіла ў склад комплексу Траецкага Маркава манастыра. У 1920-я гады савецкія ўлады зруйнавалі царкву.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У сярэдзіне 1633 годзе князь Леў Самуэль Агінскі заснаваў пры Маркавым манастыры драўляную царкву Сьвятой Тройцы. У 1690 годзе яна згарэла. У 1690 годзе з фундацыі сына Льва Самуэля Сымона Караля Агінскага збудавалі новую драўляную царкву, асьвечаную 31 траўня 1691 году. Пра гэта паведамлялі два надпісы над уваходам з двух бакоў, зробленыя лацінкай і кірыліцай: «Дом гэты збудаваны ў гонар сьвятой Тройцы. Року 1690, мая 8»^[1].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Віцебск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, царква канчаткова перайшла ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). У 1839 годзе царкву асьвяцілі наноў. У будынку правялі рамонт.

Найноўшы час

У 1920-я гады савецкія ўлады зруйнавалі помнік архітэктуры.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры, у традыцыях Віцебскай школы дойлідзтва. 4-зрубная царква мела крыжова-цэнтрычную кампазыцыю. Зрубы і сяродкрыжжа завяршаліся высокімі шатрамі з купаламі-банямі. Да царквы далучалася вялікая шматгранная ў пляне абходная галерэя.

Усярэдзіне царквы сьцены і скляпеньні цалкам пакрываў росьпіс, зроблены алейнымі фарбамі па палатне, прымацаваным на гладка абчасаныя брусы. Увесь цыкл налічваў 158 кампазыцыяў на біблійныя, эвангельскія і апакрыфічныя сюжэты і 10 выяваў сьвятых з бакоў клірасаў. Кожны сюжэт акантоўваўся прастакутнай маляванай рамай з расьлінным арнамэнтам і меў надпіс на стараславянскай мове.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  Д. Струкаў, 1864—1867 гг.
• 
  Д. Струкаў, 1864—1867 гг.
• 
  1865 г.
• 
  1865 г.

• 
  1883 г.
• 
  1890 г.
• 
  1890 г.
• 
  А. Паўлінаў, 1893 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1893 г.
• 
  1895 г.
• 
  1908 г.
• 
  1909 г.

• 
  1911 г.
• 
  1911 г.
• 
  1911 г.
• 
  1912 г.

• 
  да 1918 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  1920-я гг.

• 
  1920-я гг.
• 
  1920-я гг.
• 
  1920-я гг.
• 
  да 1930 г.

Росьпісы

• Росьпісы
• 
  Ісус Хрыстос, заходні купал
• 
  Цэнтральны купал
• 
  Левы бакавы купал
• 
  Інтэр'ер