Эдуард Шэварнадзэ

Эдуа́рд Амвро́сіевіч Шэварна́дзэ (па-грузінску: ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე; 25 студзеня 1928, в. Мамаці, Гурыйскі павет, Грузінская ССР, Закаўкаская СФСР — 7 ліпеня 2014, Тбілісі, Грузія) — дзяржаўны дзяяч СССР і Грузіі.

Эдуард Шэварнадзэ
па-грузінску: ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე
м. Вашынгтон (ЗША), 1997 г.
2-і прэзыдэнт Грузіі
26 лістапада 1995 — 23 лістапада 2003
Папярэднік	Зьвіяд Гамсахурдзія
Наступнік	Міхаіл Саакашвілі
1-ы старшыня парлямэнту Грузіі
2 лістапада 1992 — 26 лістапада 1995
Папярэднік	Акакій Асаціяні
Наступнік	Зураб Жванія
6-ы міністар замежных справаў СССР
2 ліпеня 1985 — 20 сьнежня 1990
Папярэднік	Андрэй Грамыка
Наступнік	Аляксандар Бясьсьмертных
Чалец Палітбюро Цэнтральнага камітэту КПСС
1 ліпеня 1985 — 13 ліпеня 1990
11-ы першы сакратар ЦК Камуністычнай партыі Грузіі
29 верасьня 1972 — 6 ліпеня 1985
Папярэднік	Васіль Мжаванадзэ
Наступнік	Джумбер Паціяшвілі
Міністар унутраных справаў Грузінскай ССР
1965 — 1972
Папярэднік	Уладзімер Джанджгава
Наступнік	Дылар Хабуліяні
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	25 студзеня 1928 вёска Мамаці, Гурыйскі павет, Грузінская ССР, Закаўкаская СФСР
Памёр	7 ліпеня 2014 Тбілісі
Партыя	КПСС (1948—1991), Саюз грамадзянаў Грузіі (з 1993-га)
Адукацыя	Кутайскі пэдагагічны інстытут (1959)
Сужэнец	Нанулі Раджэнаўна Цагарэйшвілі-Шэварднадзэ
Дзеці	Сын Паата, дачка Манана
Бацька	Амвросі Георгіевіч Шэварнадзэ
Узнагароды	Герой Сацыялістычнай Працы Ордэн Леніна Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі Ордэн Айчыннай вайны 1 ступені Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу
Подпіс

Асабістае жыцьцё

Нарадзіўся ў сям’і настаўніка, які быў чальцом КПСС. Аднак дзядзька Зьміцер Шэварнадзэ, які быў мастаком, быў забіты ў 1937 годзе на загад першага сакратара ЦК Кампартыі Грузіі Лаўрэнція Берыі за ладжаньне супраціву разбурэньню сярэднявечнай царквы Ўсьпеньня Багародзіцы ў Тбілісі. Падчас Вялікай чысткі таксама забілі бацьку жонкі, зь якой ён пабраўся шлюбам ў 1951 годзе. Ягоны старэйшы брат Акакій загінуў у 1941 годзе падчас абароны Берасьцейскай крэпасьці, пахаваны ў мэмарыяле на плошчы Цырыманіялаў ў цытадэлі мэмарыяльнага комплексу «Берасьцейская крэпасьць-герой»^[1].

Партыйная кар’ера

З 1946 г. працаваў на Камуністычны саюз моладзі Грузіі. У 1957—1961 гг. займаў пасаду першага сакратара яго ЦК. Тады ж пазнаёміўся з Міхаілам Гарбачовым, які ўзначальваў камсамол Стаўрапольскага краю Расейскай СФСР. У 1965—1972 гг. займаў пасаду міністра ўнутраных справаў Грузінскай ССР. У 1972—1985 гг. быў першым сакратаром ЦК Кампартыі Грузіі. Пры яго кіраўніцтве ў 1978 г. на 3 гады зьняволілі і яшчэ на 3 гады выслалі ў Расею заснавальнікаў Групы абароны правоў чалавека Зьвіяда Гамсахурдзію і Міраба Коставу^[2]. У 1985—1990 гг. быў чальцом Палітбюро ЦК КПСС ды міністрам замежных справаў СССР. Пры падачы ў адстаўку з пасады міністра папярэдзіў пра падрыхтоўку путча^[3].

Вяртаньне ў Грузію

У 1992—1995 гадах стаяў на чале Ваеннай рады, што зрынула 1-га абранага прэзыдэнта Грузіі Зьвіяда Гамсахурдзію і вяла грамадзянскую вайну супраць яго прыхільнікаў. У 1995 г. абраўся прэзыдэнтам. 23 лістапада 2003 г. падаў у адстаўку з пасады прэзыдэнта над націскам грамадзкіх хваляваньняў^[4] ад падмены вынікаў парлямэнцкіх выбараў 2 лістапада^[5].