Amorphis

Amorphis — фінскі ангельскамоўны мэтал-гурт. Гурт быў заснаваны ў 1990 годзе Янам Рэхбэргерам і Эсай Халапайнэнам.

Amorphis
Гады	з 1990 году
Краіна	Фінляндыя
Месца ўтварэньня	Хельсынкі, Фінляндыя
Мова	ангельская
Жанр	Раньняя творчасьць: Дэт-дум-мэтал[1] Фолк-мэтал[2][3] Позьняя творчасьць: Прагрэсіўны мэтал[4] Мэлядычны дэт-мэтал[1] Готык-мэтал[1]
Выдавец	Nuclear Blast Records
Зьвязаныя праекты	Ajattara, Shape of Despair
Удзельнікі	Esa Holopainen[d] Tomi Koivusaari[d] Olli-Pekka Laine[d] Jan Rechberger[d] Kasper Mårtenson[d] Kim Rantala[d] Pekka Kasari[d] Pasi Koskinen[d] Santeri Kallio[d] Niclas Etelävuori[d] Tomi Joutsen[d]
www.amorphis.net

Для першых альбомаў гурту было характэрнае злучэньне фінскае народнае музыкі з дэт-дум-мэталам. На больш позьніх запісах зьявіўся ўплыў прагрэсіўнага року; пачынаючы з альбома Elegy, у дадатак да гроўлінгу Томі Кайвусаары зьявіўся чысты вакал Пасі Коскінэна.

У лірыцы Amorphis выкарыстоўваюцца матывы фінскае народнае паэзіі, у тым ліку эпасу «Калевала».

Гісторыя

Эса Халапайнэн, лідэр гурту

Музычны калектыў Amorphis быў сфармаваны ў 1990 годзе ў Хельсынкі гітарыстам Эсай Халапайнэнам і ўдарнікам/клявішнікам Янам Рэхбэргерам. Празь некаторы час у гурт прыходзяць гітарыст-вакаліст Томі Кайвусаары з гурту Abhorrence і басіст Олі-Пэка Лайнэ. У такім складзе гурт у сярэдзіне 1991 году запісвае свой першы музычны матэрыял у выглядзе дэма-стужкі, якая атрымала назву Disment of Soul. Пасьля запісу дэма на гурт зьвярнуў увагу лэйбл Relapse Records і прапанаваў дагавор на выпуск альбомаў. Першапачатковай ідэяй супрацоўніцтва лэйбла й гурту меўся стаць спліт з Incantation, аднак задума не ўдалася і замест спліту быў выпушчаны сынгл Vulgar Necrolatry (у тым ж 1991 годзе).^[5] У гэты ж час Amorphis пачынае работу над дэбютным паўнафарматным альбомам The Karelian Isthmus, у большасьці сваёй прысьвечаным раньняй гісторыі Фінляндыі. Альбом быў добра сустрэты крытыкамі. У 1993 годзе на Relapse Records выходзіць EP Privilege of Evil, які зьмяшчае раньні матэрыял гурту. У гэтым ж годзе папаўняецца склад гурту — прыходзіць клявішнік Каспэр Мортынсан.

Ужо ў 1994 годзе выходзіць другі паўнафарматны альбом гурту пад назвай Tales from the Thousand Lakes, які, паводле словаў удзельнікаў гурту, стаў першым крокам руху іхняй творчасьці ў напрамку прагрэсіўнага мэталу з выкарыстаньнем клявішных.^[5] Альбом быў прысьвечаны фінскаму народнаму эпасу Калевала, з гроўлінгам усё часьцей стаў суседнічаць «чысты» вакал, выкананы Віле Туомі. Альбом меў вялікі посьпех, у выніку якога гурту ўдалося адыграць мноства канцэртаў, у тым ліку з Entombed і Tiamat. Праз частыя канцэрты гурт пакінуў клявішнік Каспэр Мортынсан, яму на зьмену прыйшоў Кім Рантала. У 1994 годзе таксама выйшаў EP Black Winter Day, на якім можна знайсьці некалькі раней нявыдадзеных кампазыцыяў. У 1996 годзе выходзіць альбом Elegy, які на думку некаторых зрабіў моцны ўплыў на мэтал-сцэну.^[5] Альбом быў запісаны з новымі ўдзельнікамі, у прыватнасьці месца вакаліста заняў Пасі Коскінэн, які стаў сьпяваць толькі «чыстым» вакалам, месца ўдарніка заняў Пэка Касары (раней іграў у фінскім трэш-мэтал-гурце Stone). Лірычнай асновай альбома стала кніга The Kanteletar, якая ўвабрала ў сябе мноства фінскіх народных паэмаў. З гэтым альбомам Amorphis цалкам адышлі ад дэт-мэтала, спыніўшыся на прагрэсіўным гучаньні з фолкавымі матывамі і матывамі рок-музыкі 70-х гадоў 20-га стагодзьдзя.^[5]

У 1997 годзе выходзіць EP My Kantele, які захаваў стылістыку мінулага альбому. На EP таксама былі ўключаны дзьве кавэр-вэрсіі: And I Hear You Call гурту Kingston Wall і Levitation гурту Hawkwind. У ходзе падрыхтоўкі да запісу альбома Tuonela (1999) гурт пакінуў клявішнік Кім Рантала, неўзабаве заменены на Сантэры Каліё з гурту Kyyria. На думку саміх музыкаў альбом стаў больш даступным для масавага слухача.^[5]

Пасьля запісу альбома Tuonela гурт пакідае басіст Олі-Пэка Лайнэ. Яго замяняе Нікляс Этэлявуоры. У 2001 годзе выходзіць альбом Am Universum, на якім гурт цалкам адмаўляецца ад гроўлінга.

Наступны Far From The Sun выйшаў у 2003 годзе. Да таго часу гурт пакідае Пэка Касары й за ўдарныя вяртаецца сузаснавальнік гурту Ян Рэхэбргер. Гэты ж альбом сьведчыць аб канцы ўдзелу ў гурце Пасі Коскінэна — у 2004 годзе ён пакінуў калектыў.

Празь некаторы час месца вакаліста заняў Томі Ёўтсэн (ex-Nevergreen). Так сфармаваўся цяперашні склад гурту: Рэхбэргер-Этэлявуоры-Кайвусаары-Халапайнэн-Каліё-Ёўтсэн. Гучаньне зьведала пэўныя зьмены, у прыватнасьці, зноў зьявіўся гроўлінг — усе вакальныя партыі — і чыстыя, і агрэсіўныя — выконвае Томі Ёўтсэн. Новы склад выпусьціў альбомы Eclipse (2006), Silent Waters (2007), Skyforger (2009), а таксама Magic & Mayhem (2010), на якім гурт зноўку перайграў лепшыя гіты зь першых трох пласьцінкаў.

Новы альбом The Beginning of Times, выпушчаны 25 траўня 2011 году распавядае гісторыю найважнейшага пэрсанажа фінскае міталёгіі й фальклёру. Гэта фінскі бог Вяйнямёйнэн, якога апісваюць як магутнага мудрага старца з чароўным голасам. Вяйнямёйнэн, згодна з Калевалай, быў стваральнікам сьвету, старажытным героем і вельмі ўплывовым шаманам.^[6]

17 студзеня 2013 року стала вядома, што гурт зьбіраецца выпусьціць яшчэ адзін поўнафарматны альбом^[7]. Рэліз атрымаў назву Circle. 19 красавіка ў Эўропе й 30 красавіка ў Паўночнай Амэрыцы быў выпушчаны новы паўнафарматны альбом пад назвай Circle. Прадусарам альбома стаў Пэтэр Тэгтгрэн, франтмэн гурту Pain.

Склад

Томі, Ян і Нікляс

Цяперашні склад

• Томі Ёўтсэн — вакал
• Эса Халапайнэн — гітары
• Томі Кайвусаары — гітара (вакал на першых альбомах)
• Нікляс Этэлявуоры — бас-гітара
• Сантэры Каліё — клявішныя
• Ян Рэхбэргер — ударная ўстаноўка

Былыя ўдзельнікі

• Пасі Коскінэн — вакал (1996—2004, Ajattara)
• Віле Туомі — вакал (1994)
• Олі-Пэка Лайнэ — бас-гітара (1992—1999)
• Пэка Касары — ударная ўстаноўка (1996—2002)
• Кім Рантала — клявішныя (1994—1998)
• Каспэр Мортэнсэн — клявішныя (1993—1994)

Дыскаграфія

Студыйныя альбомы

• The Karelian Isthmus (1992)
• Tales from the Thousand Lakes (1994)
• Elegy (1996)
• Tuonela (1999)
• Am Universum (2001)
• Far from the Sun (2003)
• Eclipse (2006)
• Silent Waters (2007)
• Skyforger (2009)
• The Beginning of Times (2011)
• Circle (2013)
• Under the Red Cloud (2015)
• Queen of Time (2018)
• Halo (2022)

Сынглы й EP

• Disment of Soul (1991)
• Amorphis (1991)
• Privilege of Evil (1993)
• Black Winter Day (1995)
• My Kantele (1997)
• Divinity (1999)
• Alone (2001)
• Day of Your Beliefs (2003)
• Evil Inside (2003)
• House of Sleep (2003)
• The Smoke (2003)
• Silent Waters (2007)
• Silver Bride (2009)
• From The Heaven Of My Heart (2009)
• You I Need (2011)
• Hopeless Days (2013)
• The Wanderer (2013)
• Death of a King (2015)
• Sacrifice (2015)
• Separated (2016)
• The Bee (2018)

Зборнікі

• Story — 10th Anniversary (2000)
• Chapters (CD ды DVD, 2003)
• Magic & Mayhem – Tales from the Early Years (2010)
• Forging The Land Of Thousand Lakes (Відэа альбом, 2010)

Відэаграфія

• Black Winter Day (1994, працягласьцю 03:46 мін.)
• My Kantele (1996, працягласьцю 05:41 мін.)
• Against Widows (працягласьцю 04:17 мін.)
• Alone (2001, працягласьцю 04:19 мін.)
• Divinity (1999, працягласьцю 03:42 мін.)
• Evil Inside (2003, працягласьцю 03:22 мін.)
• House of Sleep (2006, працягласьцю 04:18 мін.)
• Silent Waters (2007, працягласьцю 04:00 мін.)
• Silver Bride (2009, працягласьцю 03:28 мін.)
• You I Need (2011, працягласьцю 04:23 мін.)
• Hopeless Days (2013, працягласьцю 05:14 мін.)
• The Wanderer (2013, працягласьцю 04:49 мін.)