Антынарманізм

Антынарманізм — навукова зьняпраўджаная^[1][2] расейская тэорыя адмаўленьня германскага (скандынаўскага) уплыву на гістарычных русінаў, паводле якой Русь («Старажытнаруская дзяржава») — гэта твор ўсходніх славянаў зь нязначнымі дадаткамі іншых народаў^[3]. Адкідае і спрабуе зьняпраўдзіць нарманскую тэорыю.

Мае пашырэньне, сярод іншага, у шырокіх масах расейцаў, калянавуковым асяродзьдзі, псэўдагістарычных структурах і ў славянскім нэапаганстве^[4]. Адзін з кірункаў антынарманізму — спробы давесьці балтыйскае паходжаньне першых рускіх князёў^[5].

Гісторыя

Узьнік у XVIII стагодзьдзі ў зьвязку з змаганьнем Расейскай імпэрыі за панаваньне на Балтыцы, калі вараскае (скандынаўскае) паходжаньне не задавальняла расейскіх уладаў^[6]. Іншым чыньнікам узьнікненьня антынарманізму стаў распачаты ў ХVIII стагодзьдзі працэс «вынаходзтва нацыяў» і іх гісторыі, у які ўлучаліся ўяўленьні пра «гістарычныя карані», а валадарам мінулага надавалася «правільная» нацыянальнасьць; у гэтым выпадку галоўным было давесьці «славянства» першых рускіх князёў^[7]. Апроч таго, адэпты антынарманізму імкнуліся давесьці глыбокую старажытнасьць і спрадвечную высокую цывілізаванасьць славянаў і расейцаў, якія не саступалі народам Заходняй Эўропы і мелі права на роўнае зь імі месца ў сусьветнай гісторыі і сусьветнай супольнасьці^[8].

Уздымаўся расейскім грамадзтвам у найбольш цёмныя пэрыяды расейскай гісторыі: часы паразаў у Крымскай і Расейска-японскай войнах, сталінскага тэрору, пуцінскага рашызму^[9].

Глядзіце таксама

• Летувізм