From Wikipedia, the free encyclopedia
«Бэнёўскі» (па-польску: Beniowski) — няскончаная паэма Юльюша Славацкага, пяць першых песень якой былі напісаныя ў 1840—1841 гадох і апублікаваныя ў 1841 годзе. Астатнія часткі паэмы не былі выдадзеныя пры жыцьці паэта — выдаў іх Антоні Малецкі ў зборніку «Пасьмяротныя сачыненьні Славацкага» (польск. Pism posmiertnych Slowackiego)[1]. Паэма мусіла быць разьлікам Славацкага зь непрыязнай да яго літаратурнай крытыкай, а таксама голасам у спрэчцы паэта з Адамам Міцкевічам і яго прыхільнікамі[2], замалёўкай уласнае паэтычнае праграмы і спробай усталяваць сябе ў якасьці новага духоўнага правадніка польскага народу[3]. Гэта была таксама спроба паказаць свой асабісты вобраз былой польскасьці, які адрозьніваўся ад прадстаўленых у «Пане Тадэвушы» й папулярных раней «Помніках Сапліцы»[4]. Форма твору пазычаная з паэмы «Дон Жуан» Байрана[5].
Бэнёўскі | |
па-польску: Beniowski | |
Жанр: | паэма |
---|---|
Аўтар: | Юльюш Славацкі |
Мова арыгіналу: | польская |
Год напісаньня: | 1840—1841 (няскончаная) |
Публікацыя: | 1841 |
Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору |
Сюжэт твора распавядае пра падарожжы і лёс шляхціча Маўрыцыя Бэнёўскага, сапраўднай гістарычнай асобы, удзельніка Барскай канфэдэрацыі 1768 г., пазьней — вядомага падарожніка. Аўтар пераўтварае яго ў паўгалечнага дробнапамеснага шляхціча, пазбаўленага якое-кольвек рамантычнасьці. Славацкі адмаўляецца ад звыклай у рамантызме паэтызацыі герояў і падзеяў, ад традыцыйнага эпічнага наратыву[6]. Згодна з правіламі свабоднай (дэгрысыйнай) паэмы, фабула ахоплівае невялікую частку твора (каля 50%[3]); аўтар шматразова адыходзіць ад яе, каб акцэнтаваць уласную ўвагу на тэме актуальнага літаратурнага жыцьця і палітычнай сытуацыі. Твор напісаны актавамі па ўзору «Дон Жуана» Байрана.
У V песьні Славацкі выступае ў працьборства зь першым паэтам Польшчы. Ён прызнае веліч Міцкевіча, але падкрэсьлівае ўласную магутнасьць, якая дазваляе нароўні змагацца зь «літоўскім богам»[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.