Папуа — Новая Гвінея

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Папуа.

Папуа — Новая Гвінея (англ.: Papua New Guinea) — краіна ў Акіяніі, размешчаная на ўсходняй частцы вострава Новая Гвінея і на 2800 прылеглых астравах. Па зямлі мяжуе толькі з Інданезіяй, але ў бліжэйшым атачэнні знаходзяцца Аўстралія і Саламонавы астравы. Папуа — Новая Гвінея мае выхад як да Ціхага, так і да Індыйскага акіяна.

Незалежная Дзяржава Папуа — Новая Гвінея
Independent State of Papua New Guinea, Independen Stet bilong Papua Niugini

Сцяг Папуа — Новай Гвінеі Герб Папуа — Новай Гвінеі
Гімн: «O Arise All You Sons»
Дата незалежнасці	16 верасня 1975 (ад Аўстраліі)
Афіцыйная мова	англійская, ток-пісін і хіры-моту
Сталіца	Порт-Морсбі
Найбуйнейшы горад	Порт-Морсбі
Форма кіравання	Канстытуцыйная манархія
Кароль Генерал-губернатар Прэм’ер-міністр	Карл III Боб Дадае Джэймс Марапэ
Плошча • Усяго • % воднай паверхні	54-я ў свеце 462 840 км² 2
Насельніцтва • Ацэнка (2000)	5171548 чал. (104-я)
ВУП   • Разам (2005)   • На душу насельніцтва	$14,363 млрд  (126-ы) $2,418
ІРЧП (2007)	▲ 0.541 (148-ы)
Валюта	Кіна
Інтэрнэт-дамен	.pg
Код ISO (Alpha-2)	PG
Код ISO (Alpha-3)	PNG
Код МАК	PNG
Тэлефонны код	+675
Часавыя паясы	+10

Насельніцтва (2000 г.) — 5 171 548 чал.^[1], у асноўным папуасы і меланезійцы.

Сталіца — Горад Порт-Морсбі.

Гісторыя

Асноўны артыкул: Гісторыя Папуа — Новай Гвінеі

Першыя людзі прыбылі на Новую Гвінею каля 60 тыс. гадоў таму. Яны рухаліся з боку Паўднёва-Усходняй Азіі. На востраве яны стварылі першабытную культуру заснаваную на сельскай гаспадарцы.

Першыя еўрапейцы прыбылі на Новую Гвінею ў XVI стагоддзі, але да ХІХ стагоддзя яна заставалася амаль не даследаванай. Іспанцы далі востраву назву «Новая Гвінея», бо людзі на яе ўзбярэжжах нагадвалі сваім выглядам жыхароў афрыканскай Гвінеі.

Сучасная дзяржава, Папуа — Новая Гвінея, утварылася ў выніку злучэння дзвюх каланіяльных тэрыторыяў. Папуа, назва якой паходзіць з малайскай мовы і азначае «кучаравыя валасы», ахоплівае паўднёва-ўсходнюю частку вострава. Пачаткова Папуа была брытанскай калоніяй, але потым была перададзена пад аўстралійскі кантроль. Зямля Кайзера Вільгельма, якая знаходзіцца на паўночна-ўсходняй частцы вострава, былы нямецкі пратэктарат. Пасля сканчэння Першай сусветнай вайны Германія была вымушана адмовіцца ад каланіяльных уладанняў і іх частка Новай Гвінеі перайшла пад мандат Аўстраліі. У 1949 годзе абедзве часткі былі аб’яднаныя ў Тэрыторыю Папуа і Новая Гвінея, якія потым пачалі называцца проста «Папуа — Новая Гвінея».

Культура

Сусветная спадчына

Асноўны артыкул: Спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Папуа — Новай Гвінеі

• Старажытнае земляробчае паселішча Кук

Зноскі

1. Афіцыйная статыстыка