From Wikipedia, the free encyclopedia
Цегакранізм (арм.: Ցեղակրոնություն цегакронуцюн) — нацыяналістычная ідэалогія, паводле якой найвышэйшай каштоўнасцю для індывіда з'яўляецца яго нацыя, па-за якой ён не можа паўнавартасна існаваць[1]. Мэтай цегакранізму з'яўляецца аб'яднанне армянскага народа на ўсёй тэрыторыі яго гістарычнай радзімы ў межах адзінай армянскай дзяржавы.
Ідэалогія цегакранізму была распрацавана Гарэгінам Нждэ і Айкам Асатранам у 1930-х гадах. Арганічнай часткай і працягам цегакранізму з'яўляецца ідэалогія таранізму.
Аўтарам назвы і самой ідэалогіі з'яўляецца Гарэгін Нждэ. Тэрмін мае два корані:
Для Нждэ паняцце цег было нашмат шырэйшым, чым у антрапалагічным разуменні. Як ён пісаў, «складана яго вызначыць навуковай мовай − тут гаворка можа ісці толькі пра адносную свядомасць»[2]. Нждэ, паводле яго прызнання, «не абмяжоўваецца старымі паняццямі», бо іх пасярэдніцтвам немагчыма выказаць усю глыбіню роду. Як пісаў Нждэ, род з'яўляецца чымсьці большым, чым сукупнасць людзей[2]. Род існуе з пачатку часоў[3][4].
Цегакро́н (арм.: ցեղակրոն) — прыхільнік і носьбіт ідэалогіі цегакранізму. Быць цегакронам, паводле Нждэ, азначае несці ў рамках свайго індывіда таксама і свой род з усімі яго рысамі, мараллю, несці ўсе тыя армянскія радавыя якасці, якія выяўляліся на працягу гісторыі армянскага народа[5]. Коранем армянскага назоўніка крон з'яўляецца дзеяслоў крэл (арм.: կրել несці), г.зн. тым самым цегакрон нясе ў сабе свой род.
Цегакранізм з'яўляецца чымсьці большым за патрыятызм ці родашанаванне, складаючыся з дадзеных і падобных ім паняццяў. У гэтым складаецца выбар Гарэгіна Нждэ новага тэрміна ў якасці назвы ідэалагічнай канцэпцыі.
Род, як і Бог, існаваў да пачатку часоў.Арыгінальны тэкст (арм.)Ցեղը նախագոյ է Աստծոյ նման:
Ён з'яўляецца сведкам часоў, вечным армянінам, паплечнікам Бога.Арыгінальны тэкст (арм.)Նա ժամանակների վկան է, յավիտենական հայը, Աստծոյ գործակիցը
Цегакронам з'яўляецца той, хто жыве па-радавому: жыццём роду і для роду.Арыгінальны тэкст (арм.)Ցեղակրոն է նա, ով ապրում է ցեղօրէն՝ ցեղի կեանքով և ցեղի համար:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.