Жыццё Карла Вялікага

Vita Karoli Magni («Жыццё Карла Вялікага») — біяграфія Карла Вялікага, караля франкаў і імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі, напісаная Эйнхардам^[1].

Карл Вялікі і Карл V у выданні 1521 года.

Гісторыкі традыцыйна лічаць гэту працу першым прыкладам біяграфіі еўрапейскага караля. Аўтар імкнуўся пераймаць стыль старажытнарымскага біёграфа Светонія, аўтара працы «Жыццё дванаццаці цэзараў». Біяграфія Карла напісана ў першую чаргу на ўзор біяграфіі імператара Аўгуста, першага імператара Рымскай імперыі^[2].

«Жыццё Карла Вялікага» складаецца з шэрагу буйных раздзелаў, у першым з якіх апісваюцца войны і знешняя палітыка Карла, а ў другім — яго прыватнае жыццё; другі раздзел заканчваецца апавяданнем пра апошнія дні імператара, яго смерць і пахаванне.

Ілюстрацыя з рукапісу «Жыцця Карла Вялікага» XIII стагоддзя.

Дакладная дата напісання працы невядомая. Кніга была напісана пасля смерці Карла ў 814 годзе, часам напісання звычайна лічыцца перыяд з 817 па 833 гады, у кіраванне караля Людовіка Набожнага^[3].

На працягу ўсяго Сярэднявечча праца Эйнхарда была асноўнай крыніцай пра часы Карла Вялікага, аднак надзейнасць шматлікіх фактаў, асветленых у ёй, знаходзіцца пад вялікім сумневам, паколькі ў біяграфіі адлюстраваны толькі станоўчыя факты і ўчынкі імператара (якія не абавязкова былі такімі ў рэчаіснасці). Паводле меркавання шматлікіх гісторыкаў, многія факты і падзеі ў працы або скажоны, або проста не згаданы. Тым не менш, нават з улікам вельмі верагоднага адыходу ад ісціны гэта праца з’яўляецца найкаштоўнейшай гістарычнай крыніцай па гісторыі і культуры Ранняга Сярэднявечча^[4].

Крыніцы

1. Ogg 1907, p. 109.
2. Southern 1998, p. 1.
3. McKitterick, R. (2004). History and Memory in the Carolingian World. Cambridge: Cambridge University Press. p. 30. ISBN 978-0-521-53436-9.
4. Hodgkin 1897, p. 222.

ЛІтаратура

• Ganz, D. (1997). "The Preface to Einhard's Vita Karoli". In H. Schefers (рэд.). Einhard: Studien zu leben und Werk. Hessische Historische Kommission. pp. 299–310. ISBN 978-3-88443-033-0.
• Hodgkin, T. (1897). Charles the Great. London: Macmillan. ISBN 978-1-4067-3026-5.
• Holdsworth, C.J.; Wiseman, T.P. (1986). The Inheritance of historiography, 350-900. Exeter: University of Exeter. ISBN 0-85989-272-7.
• Innes, M. (1997). "The Classical Tradition and Carolingian Historiography: Encounters with Suetonius". International Journal of the Classical Tradition. 3 (3): 265–282. doi:10.1007/BF02686391.
• Kempshall, M. (1995). "Some Ciceronian Models for Einhard' s Life of Charlemagne". Viator. 26: 11–38.
• Ogg, F.A. (1907). A Source Book of Medieval History. New York: American Book Company.
• Nelson, J. (2005). "Charlemagne the Man". In J. Story (рэд.). Charlemagne: Empire and Society. Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-7089-1.
• Southern, Pat (1998). Augustus. Routledge. ISBN 0-415-16631-4.
• Tischler, M. (2001). Einharts Vita Karoli : Studien zur Entstehung, Überlieferung und Rezeption(ням.). Hannover: Hahnsche Buchhandlung. ISBN 3-7752-5448-X.

Спасылкі

• Тэкст «Жыцця Карла Вялікага»
• Левандовский А. П.: Эйнгард, «Жизнь Карла Великого»