Андрамаха

Андрама́ха (стар.-грэч.: Ἀνδρομάχη, літар. «ваюючая з мужам») — у старажытнагрэчаскай міфалогіі^[6] — дачка Ээтыёна, родам з Фіваў плакійскіх (або дачка Андрэмона^[7]), жонка Гектара, — правадыра траянцаў у іх вайне з грэкамі^[8]. Называецца «ўнучкай Дардана»^[9].

Андрамаха
стар.-грэч.: Ἀνδρομάχη
Пол	жанчына
Бацька	Eetion[d][1][2][…]
Браты і сёстры	Podes[d]
Муж	Гектар[1], Neoptolemus[d][1] і Гелен з Троі[3]
Дзеці	Astyanax[d][4][5], Oxynius[d], Pergamus[d][1], Pielus[d], Molossus[d], Amphialus[d], Laodamas[d] і Cestrinus[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Андрамаха (значэнні).

Партрэт са зборніка біяграфій
Promptuarii Iconum Insigniorum (1553 год)

Гамер у «Іліядзе» адлюстроўвае Андрамаху кахаючай і вернай жонкай Гектара, асабліва ў знакамітай сцэне развітання Гектара з Андрамахай перад яго адпраўленнем у бой. Намалявана на карціне Палігнота ў Дэльфах разам з сынам Астыянактам^[10].

Пасля гібелі мужа, узяцці Троі і дзяльбы здабычы ахейцамі Андрамаха стала рабыняй і наложніцай сына Ахіла — Неапталема (Піра)^[11], нарадзіла сыноў Малоса, Піела і Пергама (або аднаго Амфіяла^[12], па Еўрыпіду — аднаго Малоса).

Пасля смерці Неапталема стала жонкай Гелена, брата Гектара^[13]. Пасля яго смерці разам з сынам Пергамам адправілася ў Азію, у горадзе Пергам быў яе гераон^[14].

Трагічны лёс Андрамахі паслужыў сюжэтам для шэрагу трагедый ад Еўрыпіда да Расіна («Андрамаха», опера Грэтры на яе аснове — 1780). Дзеючая асоба трагедый Еўрыпіда «Траянкі» і «Андрамаха», трагедый Антыфрона, Невія, Энія («Андрамаха-палонніца») і Акцыя «Андрамаха», трагедыі Сенекі «Траянкі». Оперу Андрамаха (1780) напісаў Вісентэ Марцін-і-Салер, пазней — Герберт Вінт (1932).

• 
  Развітанне Гектара з Андрамахай. Постнікаў С.П., 1863.
• 
  Андрамаха ля цела Гектара. Ж. Л. Давід, 1783, Луўр