Артавазд II

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Артавазд.

Артавазд II (пам. 31 да н.э.) — цар Арменіі Вялікай у 56-34 да н.э., сын Тыграна II. Спалучаў кіраванне дзяржавай з заняткамі гісторыяй і нават драматургіяй, заснавальнік армянскай іншамоўнай літаратуры. Лічыцца заснавальнікам армянскага тэатра. Змагаўся за ліквідацыю залежнасці ад Рыма.

Артавазд II
Արտավազդ Երկրորդ
5-ы цар Вялікай Арменіі 56 да н.э. — 34 да н.э.
Папярэднік	Тыгран II
Пераемнік	Арташэс II
Нараджэнне	I стагоддзе да н.э. Вялікая Арменія, Турцыя
Смерць	31 да н.э.[1] ці 34 да н.э.[2] Александрыя[2]
Род	Арташэсіды
Бацька	Тыгран II[1]
Маці	Клеапатра Пантыйская[d]
Дзеці	Тыгран III, Арташэс II і Artavazde III[d]
Веравызнанне	Hetanism[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Ухіліўшыся ад пастаўкі Рыму ваенных кантынгентаў супраць Парфіі, абяцаных па Арташатскаму міру, Артавазд выступіў у саюзе з парфянамі. Калі рымскі вайскавод Крас загінуў у бітве з парфянскім вайскаводам Сурэнам пры Карах (Харане) у Месапатаміі (53 г. да н.э.), Сурэн даслаў яго галаву цару Парфіі, які знаходзіўся ў Арташаце на вяселлі свайго спадчынніка з дачкой Артавазда. Абодва цара прысутнічалі на прадстаўленні «Вакханак», трагедыі Еўрыпіда, і акцёр вынес замест бутафорскай галавы, якая патрабавалася па ходзе дзеяння, галаву Краса, са словамі: «вось рогі аленя, забітага намі на шчаслівым паляванні».

Паражэнне рымлян у бітве з парфянамі пры Карах у 53 да н.э. і гібель Краса дазволілі Артавазду зноў далучыць да Арменіі захопленыя раней Рымам Сафену і Арменію Малую. Ён, відаць, удзельнічаў у паходзе парфянскага царэвіча Пакара (40 г. да н.э.) супраць міжземнаморскіх правінцый Рыма.

У 36-34 гг. рымскі вайскавод Антоній, які кіраваў усходняй часткай рымскіх уладанняў, пачаў новую вайну з Парфіяй, а затым і з Арменіяй, абапіраючыся на дапамогу егіпецкай царыцы Клеапатры. Нягледзячы на пачатковыя паражэнні, Антоній змог прывабіць Артавазда ў свой лагер нібы для перамоў і захапіць яго. Арташат быў разрабаваны. У ліку іншага былі вывезены залатая статуя багіні Анаіт і мноства іншых скарбаў. Артавазд быў вывезены ў Егіпет і праведзены ў трыумфальным шэсці рымскага вайскавода, а затым, праз 3 гады, абезгалоўлены.

Пасля гібелі Артавазда на прастол узыйшоў яго сын, Арташэс II, войскі якога перабілі рымскія гарнізоны, пакінутыя Антоніем у Арменіі.

Артавазд II лічыцца заснавальнікам армянскай іншамоўнай літаратуры. Паводле Плутарха, ён пісаў драмы і прамовы на грэчаскай мове^[3].

Зноскі

1. Հայկական սովետական հանրագիտարան / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718'></a>
2. Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199'></a>
3. Плутарх. Крас 32