Архітэктоніка

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Архітэктоніка (значэнні).

Архітэкто́ніка (ад стар.-грэч.: ἀρχιτεκτονική — будаўнічае мастацтва) — тэрмін, які азначае мастацкае выяўленне заканамернасцяў будовы, уласцівых канструкцыйнай сістэме будынка, скульптуры ці твора дэкаратыўнага мастацтва. У шырокім сэнсе — будова любога мастацкага твора (карціна, сімфонія, кінафільм, раман і г.д.), якая абумоўлівае суадносіны яго галоўных і другарадных элементаў^[1].

Архітэктоніка ў архітэктуры

У архітэктуры архітэктоніка выяўляецца ў суразмернасці, супадпарадкаванасці, прапарцыянальнасці, маштабнасці і рытмічнасці ўсіх элементаў будынкаў і збудаванняў. Яна садзейнічае цэласнаму эстэтычнаму ўспрыманню архітэктурнага твора, у якім арганічна спалучаюцца яго лагічная функцыянальна-канструкцыйная аснова, кампазіцыя, дэкор і іншае^[1].

Кожны архітэктурны стыль надае своеасаблівасць архітэктоніцы пэўнай эпохі:

• У антычнай архітэктуры Старажытнай Грэцыі і Рыма найбольш дасканалай была архітэктоніка класічнага архітэктурнага ордара, заснаванага на мастацкай перапрацоўцы стоечна-бэлечнай сістэмы.
• У готыцы і ў эпоху Адраджэння мастацкая выразнасць будынкаў грунтавалася на архітэктоніцы арачных канструкцый.
• У архітэктуры барока архітэктоніка часцей грунтавалася на апасродкаваным выяўленні дынамікі канструкцый з дапамогай ордэрных элементаў дэкору.
• У эпоху класіцызму архітэктоніка базіравалася на выразных гарманічных прапорцыях, сіметрыі, ураўнаважанасці аб’ёмаў і выкарыстанні класічных ордэрных кампазіцый^[1].

Дасканаласць архітэктонікі народнага драўлянага дойлідства заключаецца ў непарушным адзінстве яго архітэктурнай формы і функцыянальна-канструкцыйнага зместу^[1].