Аўтаномная Рэспубліка Абхазія

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Абхазія (значэнні).

Аўтано́мная Рэспу́бліка Абха́зія (груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა) — аўтаномная рэспубліка ў складзе Грузіі, тэрыторыя якой фактычна кантралюецца часткова прызнанай дзяржавай Рэспубліка Абхазія (пры падтрымцы расійскіх войскаў).

Аўтаномная Рэспубліка Абхазія
груз. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა
Сцяг Герб
Краіна	Грузія
Статус	аўтаномная рэспубліка
Уваходзіць у	Грузія
Уключае	6 муніцыпалітэтаў
Адміністрацыйны цэнтр	Сухумі
Найбуйнейшыя гарады	Сухуміі, Гагра, Гудаута
Дата ўтварэння	1991
Кіраўнік	Руслан Абашыдзэ[d]
Афіцыйныя мовы	абхазская, грузінская
Насельніцтва	▼2 008 чал. (1996)[1]
Плошча	8 665 км²
Часавы пояс	+4
Код ISO 3166-2	GE-AB
Тэлефонны код	44
Афіцыйны сайт

Легітымны ўрад Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія знаходзіцца ў выгнанні.

Гісторыя

• З другой паловы XVI—XVII стагоддзяў узмацнілася залежнасць Абхазскага княства ад Асманскай імперыі, якая пабудавала шэраг крэпасцей, у тым ліку Сухум-Кале (будучы Сухумі).
• З канца XVIII стагоддзя абхазскія князі шукалі выратавання ад асманскага прыгнёту, і знайшлі яго пад заступніцтвам Расіі. Просьба была здаволена: 17 (29) лютага 1810 года выйшаў Маніфест Аляксандра I аб далучэнні Абхазскага княства да Расійскай Імперыі, якая фактычна не ўмешвалася ў мясцовы ўклад жыцця.
• У 1918—1921 гадах Абхазія ўваходзіць у склад Грузінскай Дэмакратычнай Рэспублікі.
• 4 сакавіка 1921 года была створана Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Абхазія, якая з 16 снежня 1921 года была звязана саюзным дагаворам з Грузінскай ССР.
• У 1931 годзе ССР Абхазія была ператворана ў Абхазскую АССР у складзе ГССР.
• Пасля абвяшчэння незалежнасці Грузіі (у рамках адміністрацыйнага падзелу Грузіі) яна называецца Абхазскай Аўтаномнай Рэспублікай.
• Пасля Грузіна-абхазкай вайны 1992—1993 гадоў фактычна кіруецца самаабвешчаным рэжымам Рэспублікі Абхазія. Прагрузінскі Кабінет Міністраў Абхазіі размясціўся ў Тбілісі, як урад у выгнанні.

Будынак урада Абхазіі ў сяле Чхалта, 2006 г.

• У ліпені 2006 года Грузія ўвяла свае войскі і аднавіла сваю юрысдыкцыю над размешчанай на тэрыторыі Абхазіі Кадорскай цяснінай. У сувязі з чым гэтая мясцовасць была афіцыйна пераназвана грузінскімі ўладамі ў «Верхнюю Абхазію». Тут былі размешчаны ўрад і парламент Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія^[2][3].
• Падчас ўзброенага канфлікту ў жніўні 2008 года сепаратысты правялі ваенную аперацыю па выцясненні грузінскіх сіл па-за межы Абхазіі, падчас якой усталявалі кантроль над Кадорскай цяснінай і тым самым здабылі поўны кантроль над усёй тэрыторыяй Абхазіі^[4][5].

Адміністрацыйны падзел

Сталіцай Аўтаномнай Рэспублікі Абхазіі з’яўляецца Сухумі.

Адміністрацыйна Аўтаномная Рэспубліка Абхазія падзяляецца на 6 муніцыпалітэтаў з цэнтрамі у гарадах і пасёлках: Ачамчыра, Гагра, Гудаута, Галі, Гульрыпш, Сухумі.

Урад

З 1993 па 2006 гады і пачынаючы з 2008 года штаб-кватэра ўрада Аўтаномнай Рэспублікі Абхазія ў выгнанні размяшчаецца ў Тбілісі (з 2006 па 2008 гады размяшчалася на тэрыторыі Кадорскай цясніны ў Абхазіі, якая ў той час кантралявалася Грузіяй).

Тэрмін паўнамоцтваў	Кіраўнік урада	Фота	Гады жыцця	Каментарыі
верасень 1993 — 16 сакавіка 2004	Тамаз Нарадэйшвілі  (англ.)		1954—2004
16 сакавіка 2004 — 30 верасня 2004	Лондэр Цаава  (англ.)
30 верасня 2004 — 24 красавіка 2006	Іраклій Аласанія		1973—
24 красавіка 2006 — 11 чэрвеня 2009	Малхаз Акішбая		1972—
11 чэрвеня 2009 — 5 красавіка 2013	Георгій Барамія		1966—
З 8 красавіка 2013	Вахтанг Калбая		1952—

Зноскі

1. National Statistics Office of Georgia — 2010.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55628220'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5938294'></a>
2. Кадоры становіцца «часовым адміністрацыйным цэнтрам» Абхазіі (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2008. Праверана 21 студзеня 2015.
3. Поўны тэкст выступлення прэзідэнта М. Саакашвілі ў Кадорскай цясніне
4. Абхазія ачысціла Кадорскую цясніну ад грузінскіх войскаў
5. Сяргей Багапш: Усталявана юрысдыкцыя Абхазіі ў верхняй частцы Кадорскай цясніны