Валійская мова

Валійская мова, уэльская мова або кімрская мова (вал.: Cymraeg або y Gymraeg) — у адрозненне ад валійскай англійскай (варыянту англійскай мовы, што сфарміравалася ва Уэльсе), належыць да брыцкай групы кельцкіх моў, распаўсюджана ў заходняй частцы Брытаніі — Уэльсе (вал.: Cymru), а таксама ў Чубуце, калоніі валійцаў-імігрантаў у рэгіёне Патагонія ў Аргенціне. Родная мова валійцаў. У мінулым была аб’ектам дыскрымінацыі з боку англійскай улады, сёння знаходзіцца пад пагрозай знікнення.

Валійская мова
Саманазва	Cymraeg
Краіны	Вялікабрытанія, Аргенціна
Рэгіёны	У Аргенціне — Патагонія
Афіцыйны статус	Уэльс
Арганізацыя, якая рэгулюе	Welsh Language Board[d] і Welsh Language Commissioner[d]
Агульная колькасць носьбітаў	Больш 750 000 (2006, ацэнка)
Статус	уразлівая[d][1]
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўропы
Індаеўрапейская сям'я Кельцкая галіна Брыцкая група
Пісьменнасць	лацініца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	вал 130
ISO 639-1	cy
ISO 639-2	cym
ISO 639-3	cym
WALS	wel
Atlas of the World’s Languages in Danger	425
Ethnologue	cym
Linguasphere	50-ABA-a
ABS ASCL	1103
ELCat	10429
IETF	cy
Glottolog	wels1247
Вікіпедыя на гэтай мове

Кельцкія мовы ў 20 стагоддзі

Статус

Паводле перапісу 2011 года, 583 000 чалавек, або 20 % насельніцтва, ведае валійскую мову (у параўнанні з 20,8 % у 2001 годзе)^[2]. Пры гэтым, паводле перапісу, 25 % жыхароў Уэльса нарадзіліся за яго межамі. Колькасць носьбітаў валійскай мовы ва ўсёй Вялікабрытаніі пэўна невядомая, але яна параўнальна вялікая ў буйных гарадах і ўздоўж мяжы з Уэльсам. Паводле тэлеканала S4C, у 1993 годзе ў Англіі жыло каля 133 000 чалавек, якія разумелі валійскую мову, і каля траціны з іх было засяроджана ў раёне Вялікага Лондана^[3]. Акрамя таго, носьбіты валійскай мовы жывуць у Канадзе (3160 чалавек паводле Ethnologue^[4]) і ў ЗША (2 655^[5]).

Доля носьбітаў валійскай мовы ў розных графствах Уэльса

Сярод носьбітаў валійскай мовы мала тых, хто не ведае англійскай (не лічачы валійцаў даліны Чубут, для якіх другая мова іспанская)^[6]. Аднак, вельмі многія аддаюць перавагу менавіта валійскай мове, а не англійскай. Выбар мовы можа мяняцца залежна ад прадметнай вобласці (з’ява, вядомая ў лінгвістыцы як «код-свічынг», або пераключэнне кодаў).

Станам на 14 сакавіка 2017 года валійскі раздзел Вікіпедыі налічвае 90 873 артыкулаў і займае па гэтым крытэрыі 60 месца з усіх 295 раздзелаў.

Зноскі

1. UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger Праверана 24 чэрвеня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q925553'></a>
2. [http://www.comisiynyddygymraeg.cymru/Cymraeg/Rhestr%20Cyhoeddiadau/Darlun%20ystadegol%20Cymraeg.pdf Darlun ystadegol o sefyllfa’r Gymraeg] (вал.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2016. Праверана 14 сакавіка 2017.
3. Callaghan, Nigel. More Welsh Speakers than Previously Believed (англ.). ibiblio.org. — Изложение результатов исследования S4C. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 18 кастрычніка 2009.
4. Languages of Canada (англ.). Ethnologue.com. — Данные по языкам Канады в онлайн версии Ethnologue. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 18 кастрычніка 2009.
5. Many Languages, One America: Welsh (англ.) (pdf)(недаступная спасылка). U.S. English Foundation Research. — Данные по валлийскому языку в США. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 18 кастрычніка 2009.
6. Welsh: A language of United Kingdom (англ.)(недаступная спасылка). Ethnologue.com. — Характеристика валлийского языка в онлайн версии Ethnologue, данные о двуязычности носителей, о валлийском в Аргентине. Архівавана з першакрыніцы 25 жніўня 2011. Праверана 18 кастрычніка 2009.