Варвара Мікалаеўна Ханенка

Варвара Мікалаўна Ханенка, да замужжа Цярэшчанка (укр.: Варвара Ніколівна Ханенко; 9 жніўня 1852(1852-08-09), Глухаў, Маларасійскае ваеннае губернатарства — 7 мая 1922(1922-05-07), Кіеў) — украінскі калекцыянер, філантроп.

Варвара Мікалаеўна Ханенка
Дата нараджэння	9 жніўня 1852(1852-08-09)
Месца нараджэння	Глухаў, Глухаўскі павет[d], Чарнігаўская губерня, Маларасійскае ваеннае губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	7 мая 1922(1922-05-07) (69 гадоў)
Месца смерці	Кіеў, УССР
Месца пахавання	Vydubychi Monastery[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Nikola Tereshchenko[d]
Муж	Bogdan Ivanovich Khanenko[d]

Біяграфія

Нарадзілася 9 жніўня 1852 года ў Глухаве ў сямейным маёнтку Цярэшчанкаў. Старэйшая дачка вядомага цукрафабрыканта, мецэната і калекцыянера Мікалая Арцёмавіча Цярэшчанкі. Атрымала хатнюю адукацыю і, як і яе бацька, цікавілася мастацтвам.

Выйшла заммуж за Багдана Ханенка — прамыслоўца, калекцыянера ўкраінскіх старажытнасцей і твораў мастацтва, археолага і мецэната. Была аднадумцай і саюзніцай мужа ў калекцыянаванні прадметаў мастацтва.

У 1904 годзе арганізавала рамесную школу для дзяцей у сваім маёнтку ў вёсцы Алэніўцы Васількоўскага павета Кіеўскай губерні. Вырабы рамеснікаў неаднаразова прадстаўляліся на выставах у Кіеве і Санкт-Пецярбургу, дзе былі ўзнагароджаны залатым медалём.

Варвара Ханенка была абраная кіраўніком камісіі Кіеўскага мастацка-прамысловага і навуковага музея па арганізацыі першай паўднёварускай выставы рамёстваў, якая адбылася ў 1906 годзе. У 1907 годзе яна стала адной з ініцыятараў стварэння і актыўным членам Кіеўскага рамеснага таварыства. На Усерасійскай выставе ў Кіеве ў 1913 годзе яна стварыла асобны павільён, дзе была прадстаўлена прадукцыя шасці рамесных майстэрняў, якія яна заснавала і ўтрымлівала.

Разам з мужам калекцыянавала помнікі заходняга і ўсходняга мастацтва, на аснове якіх муж і жонка заснавалі прыватны музей. Пасля смерці Багдана Ханенка ў 1917 годзе калекцыя, згодна з яго волі, перайшла ва ўласнасць Варвары Ханенка, а пасля яе смерці павінна была перайсці ва ўласнасць Кіева для арганізацыі агульнадаступнага музея. Ханенка павінна была ўпарадкаваць калекцыю і падрыхтаваць яе да ператварэння ў музей. Але найважнейшай задачай было захаваць сход у надзвычай няпросты час. Праз Першую сусветную вайну яна вымушана была эвакуіраваць значную частку сходу з Кіева ў Маскву, у гістарычны музей. У 1921 годзе дамаглася вяртання калекцыі ў Кіеў. Пры гэтым тры дзясяткі карцін бясследна зніклі, цалкам была абрабаваная кватэра ў Санкт-Пецярбургу, дзе захоўваліся выдатныя творы мастацтва. Ханенка адмовілася ад прапановы пераехаць у Германію і адкрыць там музей на прывілеяваных умовах. Яна звярнулася да Украінскай акадэміі навук з просьбай прыняць ад яе ў дар ўсе мастацкія багацці, але з улікам умовы Багдана Іванавіча: сход павінен называцца «Музей Багдана Іванавіча і Варвары Мікалаўны Ханенка». Аднак Навуковы камітэт Глаўадукацыі «з-за адсутнасці за Ханенка рэвалюцыйных заслуг» прасіў Акадэмію навук «знайсці больш прымальную асобу для назвы былога музея Ханенка». Урэшце, была ўхваленая кампрамісная назва — Музей мастацтваў Усеўкраінскай акадэміі навук імя Б. І. і В. Н. Ханенка. У 1999 годзе музею вернута яго першапачатковая назва — Музей мастацтваў імя Багдана і Варвары Ханенка.

Магіла Багдана і Варвары Ханенка.

Памерла 7 мая 1922 года. Пахавана ў Кіеве на могілках Выдубіцкага манастыра побач з мужам.