Васіль Маркіянавіч

Васіль Маркіянавіч (1730, Слуцк — ?) — мастак-іканапісец са Слуцка.

Васіль Маркіянавіч
Дата нараджэння	1730
Месца нараджэння	Слуцк, Слуцкае княства, Новагародскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Грамадзянства	Вялікае Княства Літоўскае
Род дзейнасці	мастак, іканапісец
Жанр	іканапіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Імя

Дакладнае веданне імя В. Маркіянавіча — унікальны выпадак у гісторыі іканапісу, які, як правіла, быў ананімны, бо па старажытнай традыцыі мастакі не лічылі сябе вартымі падпісваць свае творы^[1].

Васіль Маркіянавіч падпісаў толькі адзін свой абраз — «Дэісус» — цэнтральную частку іканастаса Свята-Пакроўскай царквы ў вёсцы Вялікі Рожан былога Слуцкага княства^[1].

Біяграфія

У 1758—1766 гадах працаваў у Слуцкім Трайчанскім манастыры і ў іншых месцах Случчыны, у тым ліку ў сяле Вялікі Рожан (цяпер Салігорскі раён)^[2].

Прафесійнае майстэрства атрымаў (магчыма ўдасканальваў) у жывапіснай школе пры Кіева-Пячэрскай лаўры^[3].

Творчасць

«Дэісус». Адзіная ікона, на якой В. Маркіянавіч паставіў свой подпіс

Творы В. Маркіянавіча «Дэісус» (1758), «Благавешчанне», «Пакроў», «Тройца» (1761), «Маці Божая Дцзігітрыя», «Уваскрэсенне» (1766) напісаны для Пакроўскай царквы ў вёсцы Вялікі Рожан. Цяпер яны знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі^[2].

Выконваў гравюры і малюнкі для вокладак Евангелля^[2][4].

У канцы 1960-х гадоў навуковая экспедыцыя Беларускага дзяржаўнага мастацкага музея, якую ўзначаліла доктар мастацтвазнаўства Надзея Высоцкая, прывезла з Чыжэвічаў шэсць абразоў з іканастасу — высокамастацкіх, падобных па манеры выканання. Навуковая экспертыза, праведзеная ў музеі, пацвердзіла: увесь іканастас — сем абразоў — належаў аднаму мастаку. Гэта вызначылася па адметнай аўтарскай манеры. Стыль В. Маркіянавіча, як іканапісца, мае наступныя рысы: мастак ужывае роспіс па ляўкасу, арнаменты, лепныя фаны (барэльеф), на іконы спачатку наклейваў пячаткі, а потым іх залаціў. Адметна пісаў лікі святых. Іх вызначала светлая карнацыя (светлы колер твараў), выпісаныя дэталі, напрыклад, павекі^[1].

Спадчына

Большая частка ікон з Вялікага Рожана цяпер знаходзіцца ў Беларускім нацыянальным мастацкім музеі, у тым ліку і творы В. Маркіянавіча^[1]. Іншыя творы мастака знаходзяцца ў гістарычным музеі Літвы, беларускім музеі ў Вільнюсе, зборы нацыянальнага Кіева-Пячэрскага запаведніка і г. д^[1].

Зноскі

1. Салодкіна Л. Малеж Васiль Маркiянавiч…
2. Маркіянавіч Васіль (1730-?) // Мастакі Случчыны / І. А. Ціткоўскі. — Слуцк, 2006.
3. Ярашэвіч Аляксандр. «І напоўніліся ўсе духам святым…» // «Наша Вера» № 2(12), 2000.
4. Слуцкая палитра: Из фондов Слуцкого краеведческого музея: фотоальбом / сост., авт. текста Н. Г. Серик; фото В. А. Сибрикова. — Минск: Літаратура і Мастацтва, 2010. — С. 5. — 64 с.