Воўчы грыб

Воўчы грыб^[1] (Clitocybe diatreta) — неядомы грыб сямейства Tricholomataceae, від рода Clitocybe.

Воўчы грыб
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Агарыкальныя Сямейства:  Радоўкавыя Род:  Гаварушка Від:  Воўчы грыб
Міжнародная навуковая назва
Clitocybe diatreta (Fr.) P.Kumm., 1871
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   2937327 EOL   1009392 MB   1871

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Воўчы грыб (значэнні).

Назва

Сінонімы^[2]

• Clitocybe marginella Harmaja
• Lepista diatreta (Fr.) Harmaja
• Lepista marginella (Harmaja) Harmaja:

Апісанне

Ніжняя частка капялюшыка

Капялюшык 3-4 см, выпуклы, затым ўвагнута-падняты, у цэнтры ўціснуты, з загорнутым ўніз тонкім, амаль белым краем, гладкі, арэхава або вохрыста-чырванаваты, тонкомясісты, пры высыханні палевы. Паверхня капялюшыка гладкая, бліскучая, без налёту, гіграфанная і сухая або злёгку ліпкая, ў вільготным стане крыху слізістая (слізкая). Колер капялюшыка цялесны (бэжавы) або ружавата-бэжавы (у вільготным стане ружовае адценне ўзмацняецца), у цэнтры трохі цямней. Капялюшыкі маладых грыбоў больш цёмныя. З узростам афарбоўка можа святлець да бледна-цялеснай або нават амаль белай^[3].

Мякаць тонкая, палева-бялёсая, з мяккім густам і нявызначаным пахам, некалькі святлей капялюшыка. Пласцінкі прырослыя зубцамі, частыя, вузкія, крэмава-бялёсыя. Пласцінкі не разгаліноўваюцца (не вільчатыя), не інтэрвянозныя (не злучаныя адзін з адным венападобнымі рэбрамі), рознай даўжыні: прыкладна 40 найбольш шырокіх пласцінак прымацаваныя да ножкі, іх шырыня 3-4 (радзей да 6 мм), што ў 4-5 разоў шырэй таўшчыні мякаці капялюшыка над імі^[3].

Ножка 2,5-3,5 × 0,4-0,6 см, чырванавата-карычневая, цыліндрычная, да аснавання нярэдка звужаная, з белымі валокнамі, святлей капялюшыка. Паверхня сухая, матавая, голая, ля аснавання войлачна-опушаная і часта з нешматлікімі тонкімі рызоідамі. Афарбоўка спачатку бялёсая, светла-бэжавая або палевая з выразным цялесным адценнем ў вільготным стане, з узростам цямнее, але заўсёды застаецца крыху святлей, чым афарбоўка вільготнага капялюшыка^[4].

Споры узкаэліпсаідальныя, бясколерныя, пункціраваныя, 3-5 × 2-2,5 мкм, Споравы парашок крэмавы^[1][4] Усярэдзіне споры могуць быць як гамагенныя, так і з нерэгулярна размешчанымі ліпіднымі кроплямі^[3].

Экалогія і распаўсюджванне

Расце ў хваёвых, радзей бярозавых лясах з мая па верасень^[1][4]. Расце часцей групамі, радамі або дугамі, значна радзей паасобку. Аддае перавагу неўрадлівым, пясчаным глебам^[3].

Арэал — еўрапейская частка былога СССР, Каўказ, Заходняя Сібір, Далёкі Усход, Заходняя Еўропа, Паўночная Афрыка^[4].

Ядомасць

Лічыцца атрутным грыбам, паводле некаторых крыніц проста неядомы^[4]. Змяшчае мускарын або мускарынападобныя рэчывы^[3].

Хімічны склад

У культуры грыба, выгадаванага на штучным асяроддзі, выяўлены антыбіётык дыатрэцін (адносіцца да групы паліінавых антыбіётыкаў) — поліацэціленавы нітрыт, які валодае супрацьпухлінавай актыўнасцю, а таксама эфектыўны супраць патагенных грыбоў, сухотнай палачкі і іншых хваробатворных бактэрый^[1][3].

Зноскі

1. Лекарственные растения и их применение. Изд. 5-е, перераб. и. доп. «Наука и техника». Мн., 1974
2. З сайта mycoweb.narod.ru
3. Говорушка диатрета (руск.)
4. Говорушка просвечивающаяся Архівавана 28 ліпеня 2014. (руск.)