Гуантанама (ваенная база)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Гуантанама (значэнні).

База ў заліве Гуантанама (англ.: Guantanamo Bay Naval Base; ісп.: Base Naval de la Bahía de Guantánamo) — ваенна-марская база ЗША на востраве Куба.

Гуантанама
Краіна	Куба
Уваходзіць у	US Caribbean[d]
Тып	naval base[d], concession[d] і спрэчная тэрыторыя[d]
Складаецца з	Турма ў Гуантанама
Удзел у	Battle of Guantánamo Bay[d]
Сайт	cnrse.cnic.navy.mil/Inst…

Гісторыя

База ў 1916 годзе.

Флот ЗША на якары, 1927 год.

Пасля іспана-амерыканскай вайны

Злучаныя Штаты валодаюць бестэрміновым правам выкарыстання тэрыторыі базы з 1903 года. Тады была ўстаноўлена фіксаваная цана арэнды — «2000 песа ў залатой валюце Злучаных Штатаў» у год^[1].

Сучасны статус базы рэгламентуецца дагаворам ад 1934 года, у адпаведнасці з якім, плата за выкарыстанне базы была павялічана да $4085^[2]. Сам жа дагавор можа быць скасаваны «толькі па ўзаемнай згодзе бакоў, альбо ж пры парушэнні ўмоў арэнды». Арэнда ажыццяўляецца на правах экстэрытарыяльнасці, што азначае, напрыклад, што рыбная лоўля ў заліве для мясцовага насельніцтва забаронена.

Да і пасля Другой сусветнай вайны

Ваенна-марская база стала асноўным месцам для зімовых вучэнняў Атлантычнага флоту. З-за росту колькасці базы ў месяцы навучання, на ваенна-марской базе хутка былі створаны аб’екты для падтрымкі паўсядзённых функцый.

Падчас Другой сусветнай вайны база выкарыстоўвалася для паштовых адпраўленняў.

Пасля кубінскай рэвалюцыі 1959 года

Пасля перамогі рэвалюцыі 1959 года ўрад Кубы запатрабаваў ад урада ЗША вяртання тэрыторыі і акваторыі ваенна-марской базы Гуантанама і адмовіўся прымаць ад ЗША плату за арэнду базы.

Падчас Карыбскага крызісу 1962 года база Гуантанама была блакіравана падраздзяленнямі узброеных сіл Кубы. У 1964 годзе Кастра перакрыў доступ да вады і паставак на базу, з тых часоў ваенна-марская база Гуантанама стала самадастатковай, маючы ўласныя крыніцы энергіі і вады^[2].

Станам на пачатак 1966 года колькасць гарнізона Гуантанама складала 4 тыс. чалавек. У верасні 1977 года колькасць гарнізона базы складала 2444 вайскоўцаў, але ў далейшым яна была некалькі зменшана — і ў верасні 1979 года складала 2100 чалавек.

Пасля з’яўлення ў 2002 годзе на тэрыторыі базы турмы ўрад Кубы паспрабаваў (беспаспяхова) скасаваць дамову арэнды і дамагчыся эвакуацыі базы, аргументуючы гэта парушэннем умоў арэнды.

У 2008 годзе Вярхоўны Суд ЗША вызначыў: «з практычнага пункту гледжання Гуантанама — гэта не замежжа». Фактычна ЗША ажыццяўляюць свой дзяржаўны суверэнітэт на дадзенай тэрыторыі безумоўна І ў поўным аб’ёме, а юрысдыкцыя Кубы носіць чыста фармальны характар.

Інфраструктура базы Гуантанама

Карта тэрыторыі базы

Агульная плошча ваенна-марской базы складае прыблізна 117 квадратных кіламетраў, што адпавядае прамавугольніку памерам 9×13 км. Да таго ж Злучаныя Штаты валодаюць правам выкарыстання 37 квадратных кіламетраў воднай паверхні заліва Гуантанама.

Гавань ваенна-марской базы ў стане змясціць да 50 буйных караблёў. На сушы знаходзіцца звыш 1500 службовых і жылых аб’ектаў, механізаваны порт, суднарамонтныя майстэрні, маецца плывучы док, склады харчавання, боепрыпасаў, гаруча-змазачных матэрыялаў. Тут пастаянна знаходзяцца каля 10 тысяч чалавек ваеннага персаналу. Для забеспячэння нармальных умоў пражывання кантынгенту база размяшчае развітой інфраструктурай, у якую ўваходзяць забаўляльныя ўстановы, клубы, тэнісныя корты, бейсбольныя пляцоўкі, плавальныя басейны, пляжы, іпадром, рыбалоўныя суда і яхты.

• 
  Выгляд з паветра на цэнтральную частку базы.
• 
  «Макдоналдс» на тэрыторыі базы.
• 
  Прапускны пункт на мяжы з Кубай.
• 
  Мяжа базы і кубінскай тэрыторыі.
• 
  Школа на тэрыторыі базы.
• 
  Капліца.
• 
  Сонечныя панэлі на тэрыторыі базы.
• 
  Ветрагенератары на тэрыторыі базы.

У культуры

• Песня Гуантанамера на вершы Хасэ Марці.
• Ваенна-марская база Гуантанама з’яўляецца месцам дзеяння ў амерыканскім мастацкім фільме «Некалькі добрых хлопцаў», камедыя «Гаральд і Кумар 2: Уцёкі з Гуантанама», драма Лагер X-Ray.
• Месца дзеяння і падзеі гульні Metal Gear Solid V: Ground Zeroes з’яўляюцца адсылкай да базы і турмы Гуантанама.
• У адной з місій гульні Tom Clancy’s Splinter Cell: Blacklist галоўны герой пранікае ў турму Гуантанама.
• Як мінімум адзін з эпізодаў серыяла NCIS адбываецца на базе Гуантанама.
• Згадваецца ў фільме Улада 2018 года.
• Згадваецца ў 2-м сезоне анімэ Ермунганд.
• Месца дзеяння фільма «Маўрытанец», які выйшаў у 2021 годзе, знаходзіцца на базе Гуантанама.
• У нямецкага ультраправага гурта Die Lunikoff Verschwörung ёсць аднайменная песня.
• «Дарога на Гуантанама» (англ. The Road to Guantanamo) — брытанскі фільм рэжысёраў Мата Уайткроса і Майкла Уінтэрботама. Аповяд пра лёс трох маладых брытанскіх мусульман, якія пасля падзея 11 верасня 2001 года адправіліся ў Пакістан наведаць сваякоў і былі арыштаваныя па абвінавачванні ў сувязях з «Аль-Каідай».

Гл. таксама

• Турма ў Гуантанама