Гістарычны цэнтр Гданьска

Гістарычны цэнтр Гданьска або Сяродмесце — раён і гістарычная мясцовасць у Гданьску. Тут знаходзіцца былы і сучасны цэнтр горада, адміністрацыя горада, сканцэнтраваны асноўныя славутасці, помнікі гісторыі і архітэктуры.

Гістарычны цэнтр Гданьска
польск.: Śródmieście ням.: Innenstadt ням.: Stadtmitte кашубск.: Westrzódgardzé
54°21′06″ пн. ш. 18°39′21″ у. д.HGЯO
Краіна	Польшча[1]
Горад	Гданьск
Першае згадванне	997
Плошча	5,65 км²[2]
Насельніцтва	25 243 чал. (31 студзеня 2019)[2]
Сайт	radagdansksrodmiescie.pl
Медыяфайлы на Вікісховішчы

16 верасня 1994 года гістарычны цэнтр Гданьска ў межах абарончых збудаванняў XVII стагоддзя быў унесены ў польскі нацыянальны Спіс помнікаў гісторыі.

Структура

Набярэжная ракі Малтавы

Чыгуначны вакзал Гданьск-Галоўны

Востраў збожжасховішчаў

Гістарычны цэнтр Гданьска як раён падзяляецца на наступныя драбнейшыя марфалагічныя адзінкі (мясцовасці):

Назва	Кароткае апісанне	На карце раёна
Галоўны горад	Самая старажытная частка горада, стала заселеная з IX стагоддзя. Умацаваны гандлёвы порт у Х-ХІІІ стагоддзях. Гарадское самакіраванне з 1261-1263 гадоў заснавана на нямецкім (любекскім) праве
Стары горад	Тэрыторыя заселена ўжо ў 970-980 гадах, з 1433 года — унутры гарадскіх умацаванняў і муроў
Старое прадмесце	Неўмацаваная частка сярэднявечнага горада, з 1360 года тут месціліся карабельныя майстэрні і сады
Востраў збожжасховішчаў	Каля 1330 года тут былі пабудаваны першыя збожжасховішчы, а таксама бойня, гарадскі фальварак, Папяльскі двор і склады
Доўгія агароды	З 1360 года тут месціліся лугі і сады. У пачатку ХV стагоддзя тут з'явілася неўмацаванае селішча
Алавянка	У 1343-1454 гадах — уласнасць Тэўтонскага ордэна
Ніжні горад	Раён калішніх садоў і гародаў
Новыя агароды	Шпіталь і касцёл Святой Гертруды пабудаваны тут ў 1342 годзе
Градзіска	Умацаванае гарадзішча пабудавана тут у ІХ-Х стагоддзях. Гарадскія ўмацаванні пабудаваныя тут у 1656 і 1807 гадах
Біскупская горка	Уласнасць уроцлаўскіх біскупаў. Гарадскія ўмацаванні пабудаваныя ў ХVІІ стагоддзі
Зарасляк	Тэўтонскае паселішча з 1365 года
Сенная грэбля	Шматкватэрныя дамы з'яўляюцца тут ужо ў XVIII стагоддзі
Рудна	Частка Доўгіх агародаў у ХV-ХVІ стагоддзях

Транспарт

Праз цэнтр раёна праходзіць траса W-Z (Алея Арміі Краёвай), якая ўваходзіць у склад ваяводскай дарогі № 501, перасякае развязку імя Еўрасаюза з нацыянальнай дарогай № 91, якая з'яўляецца часткай асноўнай камунікацыйнай артэрыі Труймяста.

Чыгуначны вакзал Гданьск-Галоўны, які знаходзіцца тут, абслугоўвае ўсе віды пасажырскіх чыгуначных зносін. Гэта таксама пачатковы прыпынак хуткай гарадской чыгункі, якая праходзіць па агламерацыі Труймяста і суседніх гарадах. 1 красавіка 2015 года ўведзены ў эксплуатацыю прыпыначны пункт Гданьск-Цэнтр пад віядукам Алеі Арміі Краёвай.

Каля Доўгага ўзбярэжжа знаходзіцца прыстань Гданьскага параходства, якое ажыццяўляе экскурсійныя рэйы па Гданськім заліве і, раней, ў Калінінград. З Рыбнага рынку адпраўляецца водны трамвай па маршрутам Жабіны Крукі - Вестэрплятэ і Рыбны рынак - Заходнія пагоркі. Акрамя таго, круізныя судны курсіруюць з набярэжнай Малтавы ў Вестэрплятэ і Хель. Пасажырскі паром на Алавянку адпраўляецца ад Журава на Малтаве.

Амаль усе аўтобусы, якія ідуць на ўсход, захад і поўдзень ад горада, адпраўляюцца ці спыняюцца тут. Аўтобусныя платформы знаходзяцца на вуліцы Янай з Кольна, на галоўным чыгуначным вакзале, на Валах Пястоўскіх і ля Музея Другой сусветнай вайны. На вуліцы Трэццяга мая знаходзіцца аўтавакзал, які абслугоўвае міжгароднія і міжнародныя аўтобусы.

Зноскі

1. archINFORM — 1994. Праверана 15 чэрвеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049'></a>
2. https://bip.gdansk.pl/urzad-miejski/podzial-administracyjny-gdanska,a,647