Даменіка Гірландая

Даменіка Гірландая (італ.: Domenico Ghirlandaio; сапраўднае імя італ.: Domenico di Tommaso Curradi di Doffo Bigordi; 1449, Фларэнцыя — 11 студзеня 1494) — адзін з вядучых фларэнтыйскіх мастакоў кватрачэнта, заснавальнік мастацкай дынастыі, якую працягнулі яго брат Давід і сын Рыдольфа. Кіраўнік мастацкай майстэрні, дзе жыў юны Мікеланджэла. Аўтар фрэскавых цыклаў, у якіх выпукла, з разнастайнымі падрабязнасцямі паказана дамашняе жыццё біблейскіх персанажаў (у іх ролі выступаюць высакародныя грамадзяне Фларэнцыі ў строях свайго часу).

Даменіка Гірландая
італ.: Domenico Ghirlandaio
Аўтапартрэт (канец XV ст.)
Імя пры нараджэнні	італ.: Domenico di Tommaso Curradi di Doffo Bigordi
Дата нараджэння	2 чэрвеня 1448[1]
Месца нараджэння	Фларэнцыя, Фларэнційская рэспубліка
Дата смерці	11 студзеня 1494 (45 гадоў)
Месца смерці	Фларэнцыя, Фларэнційская рэспубліка[2]
Месца пахавання	Basilica of Santa Maria Novella[d]
Грамадзянства	Фларэнційская рэспубліка
Дзеці	Рыдольфа Гірландая
Род дзейнасці	мастак
Мастацкі кірунак	Італьянскі Рэнесанс
Уплыў	Алесіа Бальдавінеці[3] і Андрэа дэль Верок’я
Уплыў на	Мікеланджэла Буанароці, Себасцьяна Майнардзі[d], Master of the Fiesole Epiphany[d], Рыдольфа Гірландая і Франчэска Граначы
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Даменіка Гірландая нарадзіўся ў сям’і майстра ювеліра Тамаза Бічардзі. Захаваліся звесткі, што ювелірныя гірлянды, якія ён рабіў для ўпрыгожвання жаночых галаўных убораў, былі ў вялікай модзе, таму Тамаза атрымаў мянушку «гірляндшчык» (ghirlandaio), якая перайшла яго сынам і ўнукам.

Даменіка Гірландая збіраўся таксама стаць залатых спраў майстрам, але рана выявіў выдатныя здольнасці жывапісца. Яго настаўнікам быў Алесіа Бальдавінеці. Да ранняй творчасці Гірландая адносяцца фрэскі, зробленыя ім у Рыме. З гэтых твораў захавалася толькі «Пакліканне да апостальства св. Пятра і Андрэя» і фрэска з выявай дабраслаўлёнага Ераніма ў царкве Аньісантэ ў Фларэнцыі. Усё атачэнне дабраслаўлёнага Ераніма ўяўляе карціну паўнейшага дамашняга зацішша, напісаную ў манеры тагачасных нідэрландскіх мастакоў і, нарэшце, «Тайная вячэра» ў трапезнай царквы Аньісантэ, якая вылучаецца індывідуальнасцю ўсіх персанажаў.

«Партрэт Джаванны Тарнабуоні», 1489—1490 гады.

Талент Гірландая выявіўся ў фрэсках капліцы Сасеты ў царкве Санта-Трыніта ў Фларэнцыі, якія паказваюць падзеі з жыцця св. Францыска. Вылучаецца фрэска, якая паказвае смерць св. Францыска. Урачыстае размяшчэнне цэлага, строгасць асобных фігур, мужны выраз спачувальнага ўдзелу на тварах і дасканаласць тэхнічнага выканання — усе гэтыя якасці ставяць гэты твор высока. У выявах на дысках своеасаблівая манера Даменіка Гірландая не так прыкметная; пры тым у іх непрыемна дзівіць вока пэўная стракатасць і перавага ярка-чырвонага колеру. Сярод гэтых карцін сустракаюцца выдатныя, як, напрыклад, «Пакланенне вешчуноў» у царкве фларэнтыйскага выхавальнага дома (agli Innocenti). Дзве Мадонны яго работы знаходзяцца ў фларэнтыйскай Акадэміі. Адна з карцін, пазначаная 1485 годам, «Пакланенне пастыраў» з паганскім саркафагам, які замянае яслі. «Наведванне св. Панны» знаходзіцца ў Луўры. «Мадонна» у ззянні з чатырма святымі, у Берлінскім музеі.

Творы

• Капэла Сасеці
• Капэла Тарнабуоні
• Сіксцінская капэла

Зноскі

1. Corriere della Sera — Milano: RCS MediaGroup, 1876. — ISSN 1120-4982; 1128-2568; 2499-2542 Праверана 8 красавіка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1327389'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q490'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q309135'></a>
2. Union List of Artist Names — 2017. Праверана 25 кастрычніка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649'></a>
3. Cadogan J. K. (unspecified title) — 2000.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123682916'></a>