Даніэль Канеман

Даніэль Канеман (англ.: Daniel Kahneman, іўр.: דניאל כהנמן, 5 сакавіка 1934(1934-03-05)^[1][2], Тэль-Авіў, Брытанскі мандат у Палесціне — 27 сакавіка 2024(2024-03-27)^[3], Nunningen^[d], Кантон Залатурн, Швейцарыя^[4]) — ізраільска-амерыканскі псіхолаг, адзін з заснавальнікаў псіхалагічнай эканамічнай тэорыі і паводніцкіх фінансаў, у якіх аб'яднаныя эканомікс і кагнітівістыка для тлумачэння ірацыянальнасці адносін чалавека да рызыкі ў прыняцці рашэнняў і ў кіраванні сваімі паводзінамі. Знакаміты дзякуючы сваёй працы, выкананай сумесна з Амосам Тверскі і іншымі аўтарамі, па ўсталяванні кагнітыўнай асновы для агульных чалавечых памылак ў выкарыстанні эўрыстыкі, а таксама для развіцця тэорыі перспектыў; лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (2002) «за ўжыванне псіхалагічнай методыкі ў эканамічнай навуцы, асабліва — пры даследаванні фарміравання меркаванняў і прыняцця рашэнняў ва ўмовах нявызначанасці» (сумесна з В. Смітам), нягледзячы на тое, што даследаванні праводзіў як псіхолаг, а не як эканаміст.

Даніэль Канеман
іўр.: דניאל כהנמן
Дата нараджэння	5 сакавіка 1934(1934-03-05)[1][2]
Месца нараджэння	Тэль-Авіў, Брытанскі мандат у Палесціне, Вялікабрытанія
Дата смерці	27 сакавіка 2024(2024-03-27)[3] (90 гадоў)
Месца смерці	Nunningen[d], Кантон Залатурн, Швейцарыя[4]
Грамадзянства	Ізраіль  ЗША
Жонка	Anne Treisman[d][5]
Род дзейнасці	псіхолаг, эканаміст, выкладчык універсітэта, эсэіст, аўтар
Навуковая сфера	кагнітыўная псіхалогія[d], паводзінская эканоміка, псіхалогія[6] і эканоміка[6]
Месца працы	Яўрэйскі ўніверсітэт у Іерусаліме Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences[d] Універсітэт Брытанскай Калумбіі Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі Прынстанскі ўніверсітэт
Навуковае званне	Eugene Higgins Professor[d] (1993)[7]
Альма-матар	Яўрэйскі ўніверсітэт у Іерусаліме (1954) Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі (1961) Старшая школа Яўрэйскага ўніверсітэта[d]
Навуковы кіраўнік	Susan M. Ervin-Tripp[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША (2024)[8] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук (2024)[9] Венгерская акадэмія навук (2024)[10] Амерыканскае філасофскае таварыства (2024)[11] Таварыства эксперыментальных псіхолагаў[d] Каралеўская акадэмія эканамічных і фінансавых навук[d][12] Эканаметрычнае таварыства[d] (2024)[13]
Узнагароды	APA Award for Distinguished Scientific Contributions to Psychology[d] (1982) William James Fellow Award[d] (1989) член Эканаметрычнага таварыства[d] (1993) Howard Crosby Warren Medal[d] (1995) Clarivate Citation Laureate[d] (2002) прэмія імя Гравемаера[d] (2003) ганаровы доктар Вюрцбургскага ўніверсітэта[d] (2004) Kampé de Fériet Award[d] (2006) honorary doctor of Paris Descartes University[d] (5 ліпеня 2006) honorary doctor of the University of Paris 1 Pantheon-Sorbonne[d] (5 ліпеня 2006) APA Award for Outstanding Lifetime Contributions to Psychology[d] (2007) Leontief Prize for Advancing the Frontiers of Economic Thought[d] (2010) Talcott Parsons Prize[d] (2011) 50 Most Influential[d] (2011) заслужаны член Амерыканскай эканамічнай асацыяцыі[d] (2011) Глабальная эканамічная прэмія[d] (2012) 50 Most Influential[d] (2012) honorary doctor of Yale University[d] (2014) Fellow of the Society of Experimental Psychologists[d] CSS Fellow[d] член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук honorary degree of HEC Paris[d]
Сайт	kahneman.scholar.princeton.edu (англ.)
Цытаты ў Вікіцытатніку
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Канеман нарадзіўся ў Тэль-Авіве, правёў свае дзіцячыя гады ў Парыжы, пераехаў у Палесціну ў 1946 годзе. Атрымаў ступень бакалаўра матэматыкі і псіхалогіі ў Яўрэйскім універсітэце ў Іерусаліме ў 1954 годзе, пасля чаго працаваў у Арміі абароны Ізраіля, у асноўным у псіхалагічным аддзеле. Падраздзяленне, у якім ён служыў, займалася адборам і тэставаннем прызыўнікоў. Канеман распрацоўваў інтэрв'ю для ацэнкі асобы.

Пасля звальнення з войска Канеман вярнуўся ў Яўрэйскі ўніверсітэт, дзе праслухаў курсы логікі і філасофіі навукі. У 1958 годзе пераехаў у Злучаныя Штаты Амерыкі і атрымаў ступень доктара філасофіі па псіхалогіі ў Каліфарнійскім універсітэце, Берклі ў 1961 годзе.

З 1969 года супрацоўнічаў з Амосам Тверскі, які па запрашэнні Канемана чытаў у Яўрэйскім універсітэце лекцыі аб ацэнцы верагоднасці падзей.

Працаваў у Прыстанскім універсітэце, а таксама ў Яўрэйскім універсітэце. Уваходзіў у рэдакцыйны савет часопіса «Economics and Philosophy».

Зноскі

1. Daniel Kahneman // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Daniel Kahneman // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683'></a>
3. Daniel Kahneman, Nobel laureate who upended economics, dies at 90 — Washington Post. Праверана 27 сакавіка 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q166032'></a>
4. ’Thinking, Fast and Slow’ writer Daniel Kahneman chose to end his own life, says report Праверана 15 сакавіка 2025.
5. Who's who — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3304275'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2567271'></a>
6. Národní autority České republiky Праверана 31 сакавіка 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
7. https://kahneman.scholar.princeton.edu/
8. Daniel Kahneman — www.nasonline.org. Праверана 23 мая 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213150'></a>
9. Professor Daniel Kahneman — Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук. Праверана 23 мая 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q463303'></a>
10. Kahneman, Daniel: Az MTA köztestületének tagjai — MTA köztestületi tagok adatbázisa. Праверана 23 мая 2019.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213548'></a>
11. Dr. Daniel Kahneman — Амерыканскае філасофскае таварыства. Праверана 23 мая 2019.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q466089'></a>
12. Excmo. Sr. Dr. D. Daniel Kahneman — Каралеўская акадэмія эканамічных і фінансавых навук. Праверана 27 сакавіка 2024.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6101686'></a>
13. Fellows of the Econometric Society — Эканаметрычнае таварыства. Праверана 6 красавіка 2023.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1282089'></a>