Лаганец асенні

Лагане́ц асенні^[1] (Scorzoneroides autumnalis) — від травяністых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).

Лаганец асенні
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Cichorioideae Трыба:  Cichorieae Падтрыба:  Hypochaeridinae Род:  Scorzoneroides Від:  Лаганец асенні
Міжнародная навуковая назва
Scorzoneroides autumnalis (L.) Moench, 1794
Сінонімы
Leontodon autumnalis L., 1753basionym
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   212686 EOL   503434 GRIN   t:462391 IPNI   243480-1 TPL   gcc-121516

Назва

Лаганец асенні, млячай (млечай), залатушная трава^[2].

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Расліна вышынёй 15—40 см голая або апушаная. Сцяблы дугападобна ўзнятыя, вілавата разгалінаваныя. Лісце ў прыкаранёвай разетцы, вузкаланцэтнае, выемчата-зубчастае, сцябловае — дробнае, лускападобнае. Кветкі двухполыя, жоўтыя, з доўгім язычковым 5-зубчастым вяночкам, у адзіночных кошыках. Абгортка з павуцініста-апушаных ланцэтных лісцікаў. Плод — бурая сямянка, з чубком з перыстых аднарадковых валаскоў.

Біялогія і экалогія

Расце на лугах, ускрайках палёў, лясных палянах і ўзлесках, каля дарог і жылля. Цвіце ў чэрвені—жніўні. На тэрыторыі Беларусі з’яўляецца відам прыроднай флоры.

Хімічны склад

Тэрпеноіды: α-амірын, β-амірын. Каўчук. Каратыноіды. Стэроіды: β-сітастэрын.

Падземная частка Тэрпеноіды: 8-дэзокснлактуцын, яквіленін. Каратыноіды.

Надземная частка Стэроіды. Алкалоіды. Лейкоантацыяны. Дубільныя рэчывы. Флаваноіды.

Лісце Тэрпеноіды: 8-дэзоксілактуцын, яквіленін. Каратыноіды: віалаксанцін. Флаваноіды: лютэалін. Нектар. Вугляводы: цукроза. Тэрпеноіды: 8-дэзоксілактуцын, яквіленін. Каратыноіды. Вітаміны: токаферол.

Насенне тлусты алей 24 %.

Выкарыстанне і ўласцівасці

Выкарыстоўваецца як лекавая расліна: надземная частка адвар — пры рэспіраторных інфекцыях; вонкава (ванны) — седатыўнае для дзяцей. На Палессі — пры захворваннях печані і дыскінезіі жоўцевых пратокаў. З’яўляецца меданосам, а таксама пашавай раслінай.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 73. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878