Калодзеж

Кало́дзеж^[1][2][3], кало́дзезь^[1][3], сту́дня^[2][3] — гідратэхнічнае збудаванне для здабычы падземных вод для піцця і іншых патрэб. Калодзежы значна адрознівацца глыбінёй, якасцю і колькасцю вады. Калодзежная вада, звычайна, змяшчае мінералаў за рачную або якую іншую.

Калодзеж-журавель

Калодзеж з калаўротам

Каб падняць ваду наверх можа быць выкарыстана электрычная або механічная помпа, або, як у мінулым — мускульная сіла чалавека або жывёлы, або розныя дапаможныя элементы калодзежа (напрыклад рычаг — калодзеж-журавель, корба з ланцугом і іншыя). Часта калодзежы накрываюць дахам і аздабляюць разьбой^[2].

У Беларусі

У Беларусі канструкцыі калодзежнага праёму былі разнастайныя. На Палессі, дзе вада неглыбока, выкарыстоўвалі тоўстыя ствалы дрэў з выдзеўбанай сарцавінай (студні-каўдубы)^[4]. У Цэнтральнай Беларусі праём мацавалі драўлянымі плахамі, якія ставілі як вертыкальна (у некалькі ярусаў), так і гарызантальна, клалі адна на адну^[4] і мацавалі па вуглах палямі. Шырока вядомая была і зрубавая канструкцыя калодзежных праёмаў. У Панямонні калодзежы выкладалі каменнем^[4]. Пачынаючы з 1920-х гадоў увайшлі ва ўжытак калодзежы з труб з калаўротам^[2].

Галерэя

• 
  Калодзеж-журавель у Каменцы. Невядомы мастак, 1-я палова XIX стагоддзя
• 
  Калодзеж у прадмесці Пінска Каралін. Малюнак Напалеона Орды, XIX стагоддзе
• 
  Мірскі замак, калодзеж. Рэканструкцыя, XXI стагоддзе
• 
  Паштовая марка Беларусі